یك روز می آید كه مجبوریم تهران را خالی كنیم؟
گل سپید یك روز می آید كه مجبوریم تهران را خالی كنیم؟
تورج فرهادی (قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران) در گفتگویی تفصیلی، مرتبط با شهرفروشی و چشم بستن روی تخلفات چند هزار متری در شهرداری تهران با اشاره به اینكه برای تحلیل مسائل و معضلات تهران در زمینه شهرسازی باید به شرایط كلی كشور توجه نماییم، خاطرنشان كرد: ما با شرایطی رو به رو هستیم كه ۲۷ درصد جمعیت كل كشور در یك درصد از مساحت آن یعنی تهران متمركز شده است. ۵۰ درصد بودجه عمومی، مراكز سیاسی، خدماتی، اجتماعی و فرهنگی هم این جا متمركز شده اند. تهران از لحاظ پدافند غیرعامل وضعیت مناسبی ندارد و جمع كردن این میزان جمعیت در یك نقطه، یعنی همه تخم مرغ ها را در یك سبد جمع كردن و خود یك خطر بالقوه است. پزشك، مغازه دار، مهندس و همه مشاغل در ساخت و ساز ورود می كنند وی، بحران را در تجاری شدن صنعت ساختمان و در نتیجه سودآوری شهرفروشی دانسته و ادامه داد: رشد جمعیت در محدوده شهر تهران دو برابر داخل شهر است، روستاها یكی یكی در حال خالی شدن هستند و مردم از روستاها برای دریافت مطالبات اقتصادی به تهران می آیند تا حق خویش را از پول نفت كشور بگیرند. چهل سال پس از انقلاب، ۴۳ میلیون به جمعیت اضافه شده كه ۳۳ میلیون نفر آن در سن جوانی هستند. این میزان جمعیت برای هر كشوری یك فرصت عالی است، اما در كشور ما تبدیل به یك تهدید شده و نتواسته ایم برای اشتغال شان فكری نماییم. اما چون به سمت صنعتی شدن نرفته ایم، فرهنگ مان همان فرهنگ كشاورزی است. از جانب دیگر در جای خالی صنعت تولیدی، صنعت ساختمان به یك تجارت تبدیل گشته است، آن هم تجارتی كه به صورت ازهم گسیخته سود و منفعت تولید می كند. یك روز مجبوریم تهران را خالی كنیم فرهادی با اشاره به اینكه كم كاری ها و عدم رویكرد دقیق و فنی سبب شده یكسری مسكن بی كیفیت تولید شود كه ناپایداری شهر را توسعه داده است، اضافه كرد: در شرایطی كه ساخت و ساز تبدیل به تجارت شده است، پول نفت به دست بعضی بیشتر می رسد و تجارت ساخت و ساز سود عظیمی را تولید می كند و همه تلاش می كنند سبقت بگیرند. پزشك، مغازه دار، مهندس و همه مشاغل در ساخت و ساز ورود می كنند چون سود خوبی تولید می كند. در این شرایط افرادی كه به كانون قدرت نزدیكتر هستند یا ثروت بیشتری دارند، قانون را راحت تر دور می زنند. قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران ادامه داد: شهر تهران بدون برنامه به خصوص پس از انقلاب به طرز وحشتناكی توسعه پیدا كرده است. از جانب دیگر مسئله زیست محیطی هم مطرح است، چهار سد به تهران آبرسانی می كنند و چاه های غیرمجازی كه حفر كرد ه اند، سبب فرونشست زمین شده. این امر در آینده سبب می شود، دشت های اطراف تهران و قزوین بیابان شود و بحران آب را به صورت جدی خواهیم داشت و مجبور هستیم یك روز تهران را خالی نماییم. ساختارشكنی ها از دوران آقای كرباسچی آغاز شد وی با اشاره به تاریخ مدیریت شهری آغاز روند شهرفروشی را از روزی دانست كه شهرداری مجبور شد، خودش هزینه های اداره شهر را پرداخت كند و اضافه كرد: ساختارشكنی ها از دوران آقای كرباسچی آغاز شد، او نخستین شهرداری بود كه در تهران گُل آورد، با وجود آنكه به او گفتند مردم گُل ها را خواهند كند، گفت آنقدر گل بیاورید تا مردم دیگر گُل ها را نچییند و از گُل چیدن خسته شوند. اما دولت به شهرداری ابلاغ نمود كه باید شخصا خویش را اداره كرده و از محل فروش تراكم هزینه اداره شهر را بپردازد، درنتیجه از دوره آقای كرباسچی فروش تراكم، نه البته به شدت امروز شروع شد و تهران تبدیل به یك شهر كاملا اقتصادی شده و خود به خود به سمت تجاری شدن رفت. روی كار آمدن داعیه داران سیاسی در شهرداری فرهادی اضافه كرد: در ادامه افرادی روی كار آمدند كه داعیه سیاسی پیدا كردند و تلاش داشتند، افرادی كه به لحاظ فكری و محرمیت نزدیكتر بودند را كنار خود جمع كنند. من قضاوت نمی كنم كه این اقدام از لحاظ سیاسی درست یا غلط بود، اما این افراد تلاش كردند، كلونی های همسو در اطراف خود تشكیل دهند. پس می توان گفت در بعضی موقعیت ها، سیاست های كلان دچار مشكل بوده و برخی نقاط این اشتباهات ناشی از لغزش خود افراد بوده است. همه به شهرداری به شكل خمره پول نگاه می كنند وی با اشاره به اینكه به دلیل نبود سیستم پایش كننده قوی، احزاب مناسب، نهادهای اجتماعی قوی و عدم توجه به مردم این روند نامناسب ادامه یافته است، اظهار داشت: شهرهایی كه تراكم می فروشند، صاحب مشاركت نخواهند شد، چراكه همه به شهرداری به شكل خمره پول نگاه می كنند. با خود می گویند در شهرداری پول زیاد است، می رویم و از شهرداری پول می گیرم در نتیجه مساجد، هیئت ها و همه نهادها می آیند تا از شهرداری پول بگیرند، خوب این پول از كجا می آید، مشخص است از شهر فروشی! وقتی این نگاه وجود دارد، بعضی از سنت های خوب ما هم از بین می رود. به قول فرهادی، تا زمانی كه شهرفروشی وجود دارد، مشاركت تولید نمی گردد و با آنكه حدود ۲۷ سال است مدام از درآمدهای پایدار بعنوان منبع درآمدی جایگزین حرف می زنیم، اما هیچ وقت بسته ی پیشنهادی روی میز قرار نگرفته است. تهران، بهشت پولدارهاست قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران با اشاره به اینكه راه حل پرداخت عادلانه عوارض است، ادامه داد: با این حال یكسری فشارهای اقتصادی به مردم وارد كردیم و نمی توانیم تبعاتِ اجتماعی پرداختِ هزینه ی اداره ی شهر توسط مردم را بپردازیم چراكه مردم تحت فشار اقتصادی هستند و ما نتوانسته ایم عدالت اجتماعی و اقتصادی را تولید نماییم و تعداد قشر متوسط روز به روز كمتر و كمتر شده و یك عده مدام پولدارتر می شوند. جامعه در حال دوقطبی شدن است، اما قسمت عمده ی هزینه ی اداره ی جامعه هم برعهده همین طبقه ی ضعیف است. مالیات به صورت روتین از حقوق كارمندان كم می شود، اما تاجران و ثروتمندان مالیات خویش را به موقع پرداخت نكرده و مدام به دنبال راه هایی برای فرار از آن هستند، درحقیقت تهران بهشت پولدارهاست. مردم بی اعتماد هستند و در مقابل هر چیزی موضع منفی می گیرند وی ادامه داد: منابع پایدار یعنی هزینه واقعی اداره شهر را از مردم بگیرید. یك آپارتمان در شمال تهران كه ماهی ۳ میلیون شارژ ساختمان می دهد، اما فقط سالی ۴۰۰ هزار تومان عوارض شهر پرداخت می كند. با این عدد نمی گردد شهر را اداره كرد، در واقعیت این واحد باید سالی ۴۰ میلیون عوارض پرداخت كند. اگر عادلانه تقسیم شود، قشرهای پایین و ضعیف مثلاً باید سالی یك میلیون تومان عوارض پرداخت كنند، اما مردم بی اعتماد هستند و در مقابل هر چیزی تلاش می كنند، موضع منفی بگیرند. پیش از سال ۸۶ و ابلاغ طرح جامع، تهران فقط با ۸۰۰۰ بخشنامه اداره می شد فرهادی با اشاره به اینكه وقتی سیاست های كلان اینقدر غلط باشد، نباید انتظار بیشتری داشته باشیم. پیش از سال ۸۶ و ابلاغ طرح جامع و تفصیلی، شهر تهران به جای برنامه ای دقیق و مدون فقط با ۸۰۰۰ بخشنامه اداره می شد، به نقش دولت در این آشفتگی ها اشاره كرده و اضافه كرد: شهرداری ها نهاد مجری و غیردولتی هستند، اما دولت، حاكمیت خویش را از دست نمی دهد. دهدارِ لبِ مرز هم به صورت سلسله مراتبی مستقیم به سطوح بالای حاكمیت متصل است. طرح جامع و تفصیلی از سال ۸۲ آغاز شد و شهرداری هزینه ی تهیه سند را داد. دولت هم مشاركت كرد و قرار بود نهادی پالایش و نحوه ی اجرای طرح تفصیلی را انجام دهد اما دولت یك دفعه این نهاد را حذف نمود، انگار می خواست خویش را كنار بكشد. دولت از جایگاه نظارتی خود در شهر كنار كشید فرهادی ادامه داد: من نمی خواهم اسم بیاورم اما قرار بود دولت سند استراتژیك سیما و منظر شهر را شش ماهه به شهرداری تحویل دهد و فكری به حال سیما و منظر شهری بكند، اما نه دولت و نه شهرداری به سندهای خود وفادار نمادند. در اجرا هم به سندهای خود وفادار نبودند و جایی كه باید نقش نظارتی دولت قوی می بود، خودش را كنار كشید و شهرداری ناظر و مجری شد. دولت هم فقط نشست و انتقاد نمود، البته یك درگیری سیاسی هم بین این دو طیف بود و هر كه زورش بیشتر بود، اقدامی صورت می داد. وی مرتبط با نقش شورای شهر در بده بستان ها و سرنوشت شهر تهران هم تصریح كرد كه شورای شهر فقط توانسته در این امورات به صورت اقتضایی ورود كند و نیاز به برش و نظارت پررنگ تر دارد. این مدیر شهری در پاسخ به این سوال كه چرا شهرداری بعد از لغو مصوبه برج-باغ؛ مصوبه ای كه باعث نابودی بخش اعظم باغ های تهران شد؛ شورای پنجم آن را ابلاغ نكرد، اظهار داشت: وقتی مصوبه برج باغ ها توسط شورای شهر لغو شد آقای مهدی حجت (معاون قبلی شهرسازی و معماری شهرداری تهران) تصمیم گرفت با طمانینه بیشتری در مورد مصوبه عمل كند. نگاهش این بود كه اجرای مصوبه دفعه در شهرداری یك شُك بوجود می آورد. نجفی گرچه می خواست رویكرد انقباضی را پیشه كند اما با ۶۷ هزار نیرو و بحران پرداخت حقوق مواجه شد فرهادی با اشاره به شرایطی كه شهرداری در زمان روی كار آمدن نجفی با آن روبه رو بود، اضافه كرد: نجفی آمده بود تا كمی فضا را تلطیف كرده و هزینه ها را كم كند و الگوی مصرف بهتری را ترویج كنند. به هر حال نجفی؛ یك آدم بودجه ای بود و پیش از این در سازمان برنامه و بودجه كار كرده بود و می خواست رویكرد انقباضی را پیشه كند اما وقتی به شهرداری آمد، یك دفعه با ۶۷ هزار نیرو مواجه گردید و اینكه باید ماهانه ۵۰۰ میلیارد تومان به آن ها حقوق دهد و همان ماه های اول با بحران پرداخت حقوق مواجه گردید. كل صنعت ما همان ساخت وساز است كه منافعش فقط به یك عده می رسد وی اضافه كرد: هرچه شوك به بازار ساخت و ساز وارد شود، اداره دولت و شهر سخت تر می گردد. چراكه ما چیزی به اسم "صنعت" در كشورمان نداریم، كل صنعت ما همان ساخت وساز است. این ساخت و ساز بین یك عده منافعی را تولید می كند و هزینه های اداره شهر هم متاسفانه توسط این یك عده تامین می گردد. ازاین رو مدیر شهری باید باوجود میل باطنی خود بسیار با طمانینه عمل كند. گفتن و اعتراف این مورد برای من خیلی سخت است، اما این اتفاق می افتاد. درآمد پایدار كه نداریم، كارهای عمرانی خوابیده، دولت و شهرداری هم پول ندارند دولت همیشه كم می آورد فرهادی به اشاره به تبعات مصوبه برج-باغ و اینكه از خیل با غ های تهران فقط ۵ الی ۶ هزار باغ باقیمانده است، ادامه داد: درآمد پایدار كه نداریم، كارهای عمرانی هم خوابیده، دولت و شهرداری هم كه پول ندارد، یك مقدار پول نفت می باشد كه به نحوی در دست مردم انباشته شده و باید با یك سیاستی از دست مردم خارج شود. توجه كنید كه ۹۰ درصد از بودجه كشور صرف امور توزیعی (حقوق و مزایا) و ۱۰ درصد صرف امور عمرانی (ارزش افزوده) می گردد و دولت همیشه كم می آورد و مجبور می گردد از بودجه عمرانی به بودجه توزیعی تزریق كند. در كشورهای توسعه یافته این روند برعكس است و از آنجائیكه در كشور ما ارزشی تولید نمی گردد، درنتیجه ارزش پول هم روز به روز كاسته می شود. دولت احمدی نژاد هم تعداد زیادی پروژه را نیمه كاره رها كرده است، تعداد زیادی پیمانكار هم بدهكار هستند. سال قبل دولت ۵ درصد از این ۱۰ درصد را به جای بدهی به پیمانكاران پرداخت كرد و بقیه بودجه عمرانی دوباره به بودجه توزیعی تزریق شد. پای سوداگران كه به باغ ها باز شد، باغ ها را خراب كردند، شهرداری واداد و اتفاقات غیرقابل كنترلی افتاد وی در پاسخ به این سوال كه چرا زمان تصویب مصوبه برج باغ به آینده فكر نكردند و چرا چشم خویش را روی هزینه هایی كه این مصوبه برای تهران خواهد داشت؛ بستند، اظهار داشت: شورای دوم مصوبه برج باغ ها را تصویب كرد، اما دولت احمدی نژاد نباید در طرح تفضیلی روی آن تاكید می كرد. بند ۳_ ۱۴ هنوز در طرح تفضیلی وجود دارد، شورای عالی باید هرچه زودتر در مورد آن تصمیم بگیرد و نباید از اول این بند را اضافه می كرد. شورای شهر می خواست جلوی نابودی باغات را بگیرد و تصور می كرد با مصوبه می تواند ۳۰ درصد باغ را حفظ كند و ۷۰ درصد اجازه ساخت بدهد. آدم هایی كه دفاتر خدمات الكترونیك را اجرایی كردند به ایده های اولیه آن وفادار نبودند فرهادی اضافه كرد: وقتی پای سوداگران به باغ ها باز شد، باغ ها را صد در صد خراب كردند و شهرداری واداد و اتفاقات غیرقابل كنترل و بسیار عجیبی افتاد. از این دست اتفاقات بسیار است. برای مثال قالیباف فكر می كرد اگر دفتر خدمات الكترونیك را تولید نماید، دیگر مردم به شهرداری و پشت درِ اتاقِ مسئولان نمی آیند و این دفاتر مثل دفاتر پلیس + 10 عمل می كند. اما دقیق فكر نكرد كه "ساخت و ساز" تجارت و صنعت است و صدور "پروانه ساخت" شبیه پاسپورت دادن در پلیس+ ۱۰ نیست. آدم هایی كه این دفاتر را اجرایی كردند، به ایده های اولیه آن وفادار نبودند. فراموش نكنیم كسی نمی خواهد طرحش بد باشد و نتیجه منفی دهد اما گاهی اوقات كاهلی می نماییم و خیلی اوقات این اتفاق در كل كشور افتاده است. چون بی اعتمادی به وجود آمده، مردم اگر اقدامی به ضررشان باشد هم گوش نمی كنند وی ادامه داد: وقتی چندی قبل با جایكا (آژانس همكاری های بین المللی ژاپن) مشورت می كردیم، صمیمانه به ما گفتند كه باید تحمل درد جراحی و آمپول را در كشورتان داشته باشید. ولی اول باید این درد را خودمان تحمل نماییم و پس از مردم انتظار داشته باشیم این درد را بكشند. مردم تاكنون فقط دیده اند كه ما حرف زده ایم و در نتیجه اعتمادشان را به ما از دست داده اند. در یك مقطعی آقای قالیباف كلی هزینه كرد تا بگوید «زمین پاك و آسمان آبی» ولی اگر مردم اعتماد داشتند٬ نیاز به این همه هزینه نبود. یك كلام می گفتند، آشغال های خویش را روی زمین نریزد، با ماشین شخصی بیرون نیایید و مردم گوش می كردند اما چون بی اعتمادی به وجود آمده، مردم حتی اگر اقدامی به ضررشان باشد هم گوش نمی كنند. كار ما با حراست و سازمان بازرسی راه نمی افتد قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران در واكنش به این سوال كه چرا در شهرداری نه تنها قانون اجرا نمی گردد، بلكه با قانون شكنان هم برخورد جدی صورت نمی گیرد و تا وقتی با آنها برخورد نشود، مردم هم به قانون پایبند نخواهد بود، اظهار داشت: كار ما با حراست و سازمان بازرسی راه نمی افتد. ما باید به یك انسجام اجتماعی برسیم كه منافع عمومی به منافع شخصی ترجیح داده شود. این امر با آموزش، فضا دادن به اندیشه های نو و حزب ها ممكن می گردد و باید رویكردمان را تغییر دهیم و این تغییر رویكرد باید از بالا شروع شود. باید زیرساخت های حقوق شهروندی در جایگاه قانونگذاری تامین شده و همه به آن پایبند باشند. قانون باید با نظارت دقیق شورای شهر حاكم شود و تا زمانی كه این امر حاكم نشود شاهد هیچ اتفاقی جدیدی نخواهیم بود. من اصلا در این رابطه رویكرد سیاسی ندارم و برایم مهم نیست. بهترین قانونگذاری، برنامه ریزی و طرح آنی است فرهادی ادامه داد: همه مردم در این شهر هر حق دارند و بهترین قانونگذاری، برنامه ریزی و طرح آنی است كه بتواند مردم را به آنچه شأن واقعی آفرینش شان است، برساند و به مردم این امكان را بدهد كه مثل انسان زندگی كنند و فرصت اندیشه داشته باشند. آرزوی همه این است كه فرزندان مان در آرامش و با كیفیت بهتر زندگی كنند، اما آیا به واقع این میراث را برای آیندگان باقی گذاشتیم؟ تا وقتی واقعیت را نپذیریم، تغییری رخ نخواهد داد و همه باید در چارچوب قانون حركت نماییم و این شامل همه ما می گردد. ما به قانون پایبند نیستم و درنتیجه به شیوه نامه ها و آیین نامه ها و مقررات هم پایبند نخواهیم بود. این طور تصویر كرده اند كه شهرداری فقط در جهت نابودی منافع عمومی حركت می كند وی با اشاره به معضلات تهران و تاكید جهت استفاده از ظرفیت های باقیمانده، اضافه كرد:. باید از روش های TDR (انتقال حق توسعه) استفاده نماییم. ما به مردم می گوییم باغت را نساز و باید در عوض به او بگوییم كه ما باغت را از تو می گیریم و این حق را به شما می دهیم كه جای دیگر بسازی، باید یك جای دیگر شهر به او این حق توسعه را بدهیم و قانون باید پشتیبان آن شود. باید ظرفیت های به جا مانده را درست استفاده نماییم تا فشارهایی كه به شهر آمده را كاهش دهیم. وی در پاسخ به این سوال كه باتوجه به شرایط و عدم پایبندی به قانون چه چیزی در شهرداری تغییر كرده است كه باعث می گردد همین فرصت های باقی مانده نابود نخواهد شد؟ اضافه كرد: بعضی اوقات فكر می نماییم كاری كه انجام داده ایم درست است و بعد وقتی به انتهای مسیر رسیدیم، متوجه می شویم كه اشتباه كرده ایم. برای مثال پادگان ۰۶ ظرفیت های بالقوه فراوان دارد، اما من تاكنون مسولیتی نداشتم كه تا این حد دخالت كنم اما همیشه از مواضعم دفاع كرده و حرفم را زده ام. از بیرون تصویر شكل عجیب غریبی از شهرداری درست كرده اند كه انگار دارد فقط در جهت نابودی منافع عمومی حركت می كند، همه در این شرایط سهمی دارند، نمی توان گفت فقط یك ارگان كوتاهی كرده است. مردم از یكسری رویه ها خسته شده اند و دیگر نمی كِشند قائم مقام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران ادامه داد: احساس می كنم غلبه رویكرد منطقی بیشتر شده است، این امر فارغ از هیجانات كاذبی است كه برخی افراد و گروه ها در سطح گفتگو تولید می كنند. شاید این امر به صلاح شهر نبوده و فرصت تفكر و تصمیم را هم از مدیر می گیرد. این تغییر نتیجه نگاه مردم است، وقتی یك میلیون نفر تا نصف شب در صف می ایستند و به آقای هاشمی رأی می دهند، آنهم فردی كه تاكنون رای نداده است، این نشان دهد كه مردم از یكسری رویه ها و روندها خسته شده اند و دیگر نمی كِشند. شورای شهر هنوز به شعارهای خود پایبند نیست فرهادی با اشاره به اینكه ما از این ظرفیت مشاركت مردم استفاده نمی نماییم و به محض اینكه رای را گرفتیم، به جای تقویت دیگر با مردم كار نداریم، اضافه كرد: اما اگر به مردم اجازه داده و آن ها را تقویت نماییم تا در سیستم بمانند، هم سیستم، هم نماینده مجلس، هم من را خواهند پایید. گفتگوهایی كه بوجود آمده است، نشان داده است كه شورای شهر هنوز به شعارهای خود پایبند نبوده و انتخاب اخیر هم همین را نشان دهد. انتخاب اخیر با وجود فشار زیادی كه به شورا وارد شد منطقی بود، اینكه ۱۹ نفر رای دادند نشان داد به گذشته با دقت بیشتری نگاه كردند، در دوره اول شورا شاهد این اجماع نبود. اصلاح طلبان می گفتند: ژنرال زیاد داریم، اصولگراها می گفتند: تو اصلاح طلبی وی در آخر تصریح كرد: من می خواستم در انتخابات شورای پنجم شركت كنم، در انتخابات مستقل بودم اما هیچ گروهی ما را نپسندید، اصلاح طلبان گفتند ما ژنرال زیاد داریم و اصولگراها گفتند شما اصلاح طلب هستید. من در فهرست امید و خدمت نبودم، من بعنوان یك فرد آزاد و مستقل دوست داشتم، به هر روشی شده وارد شورا شوم، اما دیدم كه گروه ها، روش و خط كشی های خودشان را دارند و در این لابی ها نتوانستم جای خویش را بازكنم. قائم مقام معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با اشاره به اینكه تكلیف خود دانستم بعنوان یك شهروند در این انتخابات شركت كنم، ادامه داد: هرچند شاید كلمه تكلیف اصطلاح درستی نباشد. برخی از كلمات اینقدر استفاده شده اند كه مبتذل شده و معنای خویش را از دست داده اند. در هر حال فكر می كنم شرایط ما وقتی بهتر می گردد كه در چارچوب های ساختاری خود پوست اندازی نماییم. یعنی هرچیز و هر كس سر جای خود قرار گیرد و رویكرد قانونی مان می تواند پشتوانه خوبی برای آن باشد و درنتیجه انسجام اجتماعی تولید شود، به غیر از این هر راه دیگری اشتباه خواهد بود و هزینه راه برگشت بسیار سنگین خواهد. 47237
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب