برهوتی زیر گوش پایتخت به نام تالاب بندعلیخان
گل سپید: تهران – تالابی كه روزگاری حاشیه های آن همچون سواحل دریای خزر خودنمایی می كرد و زیستگاه هزاران پرنده بود امروز به برهوتی تبدیل گشته كه نه تنها دیگر مانع پیشرفت كویر نیست بلكه سرعت كویرزایی را به سمت مناطق مسكونی ورامین در جنوب استان تهران تشدید كرده است.
به گزارش گل سپید به نقل از ایرنا تالاب فصلی بندعلیخان در 35 كیلومتری جنوب دشت ورامین از جنوب به دشت مسیله و دریاچه نمك محدود می شود؛ تالابی 25 هزار هكتاری كه 20 درصد آن در استان تهران و مابقی در استان قم واقع شده است.
شهرستان ورامین با 300 هزار نفر جمعیت در 35 كیلومتری جنوب شرق تهران قرار دارد.
این تالاب كه از دو سال قبل تابحال به صورت كامل خشك شده است یكی از مهمترین زیستگاه های حیات وحش در استان تهران محسوب می شد كه علاوه بر تولید فضایی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر نقش مهمی در تغذیه مراتع جنوب دشت ورامین بعنوان محل كوچ قشلاقی عشایر استان های تهران، سمنان و قم داشت.
هرچند آب ورودی این تالاب از محل رودخانه شور قم تأمین و در مسیر، فاضلاب های صنعتی كارخانه ها بخصوص كارخانه های چرم شهرك صنعتی چرمشهر به آن وارد می شد ولی همین آب اندك هم سال ها این مكان را به محلی در دل كویر برای ممانعت از پیشروی كویر تبدیل نموده بود؛ تالابی كه در سال های اخیر به علت كمبود بارش و اختصاص نیافتن حق آبه از رودخانه شور روز به روز خشك تر شد تا جایی كه امروز دیگر هیچ نشانی از آن تالاب عظیم به چشم نمی خورد.
با خشك شدن این تالاب مراتع جنوب ورامین هم خشك شده، كویر با سرعت در حال پیشرفت است و با ورزش باد، گرد و خاك وارد روستاهای جنوب ورامین می شود، اتفاقی كه امروز تبعات آن را می توان در حاشیه محور قم – گرمسار، جاده های روستایی و منازل مسكونی با تجمع شن و ماسه مشاهده كرد.
**خطر مهاجرت از جنوب ورامین
فرماندار ورامین معتقد است: با نابود شدن تالاب بندعلیخان ساكنان مناطق مختلف ورامین بخصوص مناطق جنوبی باید از شهرستان كوچ كنند چون كه ریزگردهای حاصل از این تالاب می تواند زندگی افراد را مختل كند.
«محمدرضا یوسفی» در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اضافه كرد: اگر تالاب بندعلیخان خشك شود بحرانی همچون خشكی دریاچه ارومیه منطقه ورامین و استان تهران را تهدید می كند.
وی بیان كرد: در حاشیه بند علیخان 54 هزار هكتار مرتع وجود دارد كه مكان اصلی چرای دام عشایر به شمار می رود؛ مراتعی كه امروز رو به خشكی گذاشته و عشایر را با مشكل جدی مواجه كرده است.
فرماندار ورامین تصریح كرد: با خشك شدن تالاب بندعلیخان بخصوص در فصل تابستان بحران ورود ریزگرد منطقه ورامین و استان تهران را فرا می گیرد و خطر بزرگی زندگی ساكنان منطقه را تهدید می كند بنابراین مسئولان استان تهران و رئیس سازمان محیط زیست باید نجات این تالاب را بعنوان پروژه ای ملی در اولویت برنامه های خود قرار دهند.
**اختلال در زندگی عشایر
مدیر امور عشایر استان تهران هم با اظهارنگرانی از خشكی تالاب بندعلیخان اظهار داشت: با خشكی این تالاب مهمترین مراتع دام عشایر جنوب تهران از بین می رود.
«هاتف ممیزی» اضافه كرد: عشایر استان با 3 هزار خانوار و 700 هزار رأس دام سبك سالانه 65 هزار تن محصول تولید می كنند كه از این تعداد، یكصد خانواده عشایر در ورامین سكونت دارند و از مراتع جنوب دشت ورامین در كوچ قشلاقی برای چرای دام استفاده می نمایند.
وی تصریح كرد: تالاب بندعلیخان نقش بسزایی در محیط زیست منطقه ایفا می كند، بعنوان سدی مستحكم در برابر ریزگردها و كویرزایی به حساب می آید و لازم است همه مسئولان برای ادامه حیات آن تلاش كنند.
ممیزی اظهار داشت: اگر تالاب بندعلیخان خشك شود مهمترین بخش مراتع دام عشایر جنوب شرق استان از بین می رود و میزان تولید گوشت قرمز آنها هم بشدت كاسته می شود.
**خطر جدی ریزگردهای كویر مركزی
این درحالی است كه معاون فنی اداره كل محیط زیست استان تهران در جلسه شورای برنامه ریزی استان تهران كه بهمن ماه سال قبل در ورامین برگزار گردید با اخطار نسبت به خشك شدن این تالاب اظهار داشت: حوزه تالاب بندعلیخان همچون مناطقی است كه در سال های اخیر با افزایش میزان ریزگرد مواجه بوده و این امر با خشكی تالاب شدت بیشتری پیدا می كند.
«مهرداد كتال محسنی» اضافه كرد: صورتجلسه ای برای تعیین حق آبه رودخانه شور و شیرین به تالاب بندعلیخان تنظیم شده بود كه تابحال این مهم محقق نشده و تالاب رو به نابودی است.
وی اظهار داشت: تالاب بندعلیخان در سال های اخیر همچون دریاچه ای بزرگ در دل كویر از پیشرفت كویر و ورود ریزگردها جلوگیری می كرد ولی امروز رو به خشكی گذاشته و خطر ریزگردها را جدی كرده است.
**اهمیت تالاب برای كل استان تهران
مدیركل سابق مشاركت های مردمی سازمان محیط زیست چندی قبل درباره اثرات خشكی تالاب بندعلیخان بر شرایط زیست محیطی استان تهران اظهار داشته بود: اگر امروز در تهران افزایش تفاوت دمای شب و روز، حركت به سمت بیابانی شدن و كاهش ظرفیت گرمایی را شاهد می باشیم و كمتر نوای پرندگان در شهر شنیده می گردد به دلیل نابودی تالاب بند علیخان ورامین است.
«محمد درویش» تاكید كرده بود: اهمیت احیای بندعلیخان نه فقط برای شهرستان ورامین كه برای كل استان تهران است.
وی افزود: یكی از مهمترین دلایل حاصلخیزی خاك ورامین حضور بیش از 98 گونه پرنده در تالاب بندعلیخان و توزیع متوازن فضله آنها در سطح زمین های كشاورزی بود، پرندگانی كه با كنترل آفات سبب شده بودند كمترین میزان سم و كود در این زمین ها استفاده گردد.
این كارشناس محیط زیست افزوده بود: در مقایسه با دریاچه ارومیه احیای تالاب بندعلیخان از دشواری و پیچیدگی كمتری برخوردار می باشد و باید با بیان تبعاتی كه خشكی آن برای استان تهران دارد عزمی عمومی را برای بازگشت به دوران گذشته جلب كرد.
** حق آبه ای كه تامین نشد
«منصور گل محمدی» رئیس اداره حفاظت محیط زیست ورامین هم در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از دو سال قبل قرار بوده 60 درصد آب رودخانه شور بعنوان حق آبه قانونی به این تالاب اختصاص پیدا كند كه تابحال انجام نشده است.
تهرام/7254/ 1008
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب