پسماندهای صنعتی و چالش های دفن آنها
به گزارش گل سپید چگونگی مدیریت و ساماندهی پسماندهای صنعتی به گونه ای كه خطرات زیست محیطی و بهداشتی به دنبال نداشته باشد همواره یكی از دغدغه های متولیان و دوستداران محیط زیست بوده است.
به گزارش گل سپید به نقل از ایرنا، به قول كارشناسان برخی فلزات سنگین موجود در پسماندهای صنعتی در صورت تركیب شدن با خاك به دنبال دفن غیراصولی می توانند خطرات زیست محیطی به همراه داشته و با آلوده كردن آب و خاك، سلامت انسان ها را هم تهدید كنند.
استان قزوین با برخورداری از یك سایت پیشرفته مدیریت و ساماندهی پسماند و دفن بهداشتی زباله، یكی از اولین استان های كشور بود كه از چند سال قبل مبادرت به دفن اصولی زباله پسماندهای صنعتی را در دستور كار خود قرار داد با این وجود نحوه فعالیت های انجام شده در این مكان طی روزهای اخیر نگرانی های زیادی را بوجود آورده است.
انتقال پسماندهای صنعتی دیگر نقاط كشور به قزوین اخطار عده ای از مسئولان نسبت به عواقب و خطرات زیست محیطی و بهداشتی این اقدام را به دنبال داشته است.
هفته گذشته اظهارات یك عضو شورای شهر قزوین در خصوص اینكه قزوین به پایتخت زباله های صنعتی كشور تبدیل گشته است بازتاب فراوانی پیدا كرد و واكنش های زیادی را هم به دنبال داشت.
محسن حق شناسی عضو شورای شهر قزوین در این سخنان مدعی انتقال پسماندهای صنعتی از نقاط مختلف كشور همچون پالایشگاه های پتروشیمی و نفت و گاز به مجتمع پسماند محمدآباد بود.
كشف یك انبار حاوی 130 تن پسماندهای صنعتی خطرناك صنعتی در شهرك صنعتی لیا كه اتفاقا در نزدیكی سایت محمدآباد قرار دارد هم به نگرانی ها در این خصوص افزود كه البته این انبار با مبادرت به موقع ماموران محیط زیست مهر و موم شد.
به گفته كارشناسان محیط زیست، درون این پسماندهای صنعتی، فلزاتی نظیر نیكل، كادمیوم و وانادیوم وجود داشت كه این مورد به شدت تهدیدات دامن زد.
بدنبال این مورد ایرنا در گفت و گو با تعدادی از مسئولان و كارشناسان به موشكافی این مورد پرداخت.
** تخلیه پسماند صنعتی و خطر شیوع سرطان
محسن حق شناس عضو شورای اسلامی شهر قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سایت بازیافت و دفن بهداشتی پسماند محمدآباد از ابتدا برای ساماندهی پسماندهای خانگی طراحی شده بود و قرار نبود درون آن پسماند صنعتی تخلیه و دفن شود.
وی اضافه كرد: مشكل اصلی در سایت محمدآباد، بالا بودن سطح آب های زیرزمینی است و همین مبحث سبب می گردد تا دغدغه هایی در ارتباط با نفوذپذیری فلزات سنگین در آب تولید شود.
حق شناس خاطرنشان كرد: فلزاتی مثل تقره، سرب، نیكل همانند سایر پسماندهای خانگی و عفونی از بین رفتنی نیستند و حضور این فلزات سنگین با استفاده از تخلیه و دفن پسماند صنعتی سبب شده تا یك سفره سرطان برای مردم قزوین باز شود كه باید جلوی این رویه گرفته شود.
این عضو شورای اسلامی شهر قزوین گفت: سال 93 شركت خصوصی واقع در سایت محمدآباد با این توجیه كه پسماند صنعتی استان جوابگوی كار آنها نیست، مجوزی را دریافت كرد كه طی آن پسماند سایر استان ها به قزوین آورده شود و به دنبال این مورد حجم بالایی پسماند صنعتی در قزوین پذیرش شد.
حق شناس با اشاره به حاصلخیزی دشت قزوین و تولید بخش قابل توجهی از محصولات كشاورزی از این منطقه، تصریح كرد: دشت قزوین بعنوان آشپزخانه ایران بشمار می رود و خیلی از مواد غذایی و خوراكی در این شهر تولید می شود؛ ازاین رو برای هیچ عقل سالمی قابل قبول نیست كه در كنار مواد غذایی، مواد صنعتی خطرناك حضور داشته باشد.
وی افزود: از آغاز امسال با پیگیری های مدیركل جدید حفاظت محیط زیست قزوین، مجوز قانونی در سایت محمدآباد ملغی شد اما همچنان پسماندها از مبادی غیر رسمی و غیرقانونی وارد استان و این نقطه می شوند.
حق شناس با انتقاد از وضع مدیریت پسماند سایت محمد آباد، اظهار داشت: به مدیریت لندفیلد سایت محمد آباد نقد زیادی وارد است چون كه قرار بود ظرفیت این مكان طی 20 سال مورد استفاده قرار بگیرد اما حالا در كمتر از هشت سال 85 درصد آن تكمیل شده است.
این عضو شورای اسلامی شهر قزوین خاطرنشان كرد: ایده طراحی سایت محمد آباد خیلی خوب بود اما به مسیر درستی منتهی نشد و نبود كمپكتور ( فشرده ساز)، ریجكتر و موارد فنی دیگر سبب شد تا با ورود روزانه 60 تن زباله خانگی به سایت محمدآباد با بحران فضای زباله در این مكان مواجه شویم.
** تذكرات مكرر در مورد تخلیه پسماند صنعتی و اثرات ناگوار فلزات سنگین
رییس كمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر قزوین هم در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: در سایت پردازش زباله محمدآباد، پسماندهای صنعتی تخلیه می گردد و بعضی از این پسماندها حاوی فلزات سنگین بوده كه دارای ماندگاری بالایی هستند و در صورت ورود به سفره های آب زیرزمینی اثرات مخرب و جبران ناپذیری بر سلامت شهروندان می گذارد.
سیده منیره قوامی اضافه كرد: با اینكه در جلسات مختلف شورا و كمیسیون های مرتبط مدام به این مورد تذكر داده می شود و از خطرات و تهدیدات آن سخن به میان می آید، اما همواره مسئولان استانی ما هیچ توجهی نمی كنند و همواره شاهد ورود پسماندهای صنعتی از مبادی غیررسمی به استان قزوین هستیم.
** فلزات سنگین موجود در زباله های صنعتی از بین رفتنی نیستند
مدیر پژوهش سرا و آزمایشگاه مركزی قزوین هم در مورد این مورد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینكه فلزات سنگین موجود در زباله های صنعتی از بین رفتنی نیستند، اظهار داشت: مهم ترین عواقب فلزات سنگین در انسان به مختل شدن عملكرد اعصاب مركزی مربوط می گردد و این فلزات سنگین بعد از خورده شدن توسط انسان، اثرات ناگواری روی سیستم كلیه برجای می گذارند.
منیره السادات میررحیمی اضافه كرد: فلز جیوه در بیشتر پسماندهای صنعتی یافت می گردد و اگر 4دهم PPM ( واحد در میلیون) از این فلز وارد بدن انسان شود، به صورت حتم طی مرور زمان منجر به مرگ می گردد.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان كرد: وانادیوم جز فلزات سنگین محسوب نمی گردد و واكنش پذیری بالایی در محیط ندارد اما كادمیوم، مس، نیكل و جیوه جز فلزات سنگین در پسماندهای صنعتی هستند.
میررحیمی افزود: فلزات سنگین در تماس با خاك با پیوندهای نیترات درون زمین واكنش می دهند و بعنوان یك تركیب جدید می توانند در كالبد گیاهان و سپس حیوانات نشخواركننده، بعنوان مواد غذایی انسان مورد استفاده قرار گیرند كه این مساله خطرناك می باشد.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان كرد: فلزات سنگین در درون آب و خاك از بین رفتنی نیستند و تنها می توان با تولید یك میدان مغناطیسی خاص اثر این مواد را خنثی كرد ازاین رو در پسماندهای صنعتی موضوعی كه بسیار مهم جلوه می كند شناسایی این فلزات و جداسازی آن از منابع آبی و خاكی است.
** پسماند صنعتی ربطی به مدیریت پسماند خانگی سایت محمدآباد ندارد
مدیرعامل پردازش پسماند شهرداری های قزوین واقع در سایت محمدآباد به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سایت های پسماند صنعتی هیچ ارتباطی به سایت زباله خانگی محمدآباد ندارند و شباهت اسمی سبب شده تا اذهان عمومی تصور كنند، متولی پذیرش پسماند صنعتی ما هستیم.
ابراهیم فرزان مهر اضافه كرد: پسماندی كه توسط ما پذیرش می شود، صرفا خانگی بوده و مربوط به شهرهای داخل استان است.
وی افزود: شركتی كه به پذیرش پسماند صنعتی در سایت محمدآباد اقدام می كند در كنار واحد ما و دارای 10 هكتار مساحت است كه مجوز خویش را چندسال قبل از شهرداری و منابع طبیعی گرفت.
فرزان مهر تصریح كرد: سایت پسماند صنعتی محمدآباد توسط بخش خصوصی اداره می گردد و از زمانی كه ما حضور داشتیم، ابن شركت هم به روش دفن بهداشتی در این مكان پسماندهای صنعتی را پذیرش می كند.
مدیرعامل پردازش پسماند شهرداری های قزوین افزود: از زمان حضور مدیركل جدید حفاظت محیط زیست قزوین، پدیرش پسماند صنعتی از سایر استان ها كاهش یافته است و از این نوع پسماند چندان به قزوین وارد نمی گردد.
** پذیرش 22 هزار تن پسماند صنعتی طی 4 سال قبل در سایت محمدآباد
مدیرعامل شركت عصر صنعت سبز كاسپین هم بعنوان متولی ساماندهی و دفن پسماندهای صنعتی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در قانون برای دفع هرگونه پسماند به سه روش كلی سوزاندن زباله، بازیافت و دفن بهداشتی تاكید گردیده است كه شركت ما حالا روش آخر را انجام می دهد.
محمدرضا ذوالفقارپور اضافه كرد: این شركت از آغاز سال جاری تابحال یك هزار و 500 تن زباله صنعتی پذیرش كرده كه بخش قابل توجه آن متعلق به اوایل امسال است.
وی در مورد آمار پذیرش پسماند طی سال های گذشته، خاطرنشان كرد: در سال 93 هیچ گونه پسماند صنعتی به صورت بهداشتی دفن نشد، اما این این رقم در سال 94 به 500 تن، در سال 96 به 12 هزارتن و امسال به كمتر از 2 هزارتن رسیده است كه این فراز و فرود آماری نشان داده است به جای دفن بهداشتی، پسماندها به روش غیربهداشتی ( گودال طبیعی) دفن شده و یا به استان های دیگری فرستاده می شوند.
ذوالفقارپور با اشاره به اینكه 25 درصد روغن خودروی كشور در قزوین بازیافت می شود، گفت: اگر هزار كیلو روغن سوخته را بازیافت نماییم حدودا 200 كیلو پسماند خطرناك از آن باقی می ماند و این پسماند بی ارزش سرانجام باید دفن بهداشتی شود اما شركت ما طی چندسال گذشته یك كیلو پسماند روغن از شركت های قزوین دریافت نكرده است و مسئولان مربوطه باید پاسخ دهند كه این حجم از پسماند به كجا می رود.
وی تصریح كرد: در استان قزوین روزانه 400 تن پسماند قابل دفن و غیرقابل بازیافت تولید می گردد كه ما فقط توانسته ایم 10 تا 15 درصد از این حجم پسماندها را در سایت محمدآباد پذیرش و به صورت بهداشتی دفن نماییم.
ذوالفقارپور افزود: سایت كناری ما كه به پسماند خانگی متعلق می باشد، روزانه 70 تن پسماند پذیرش می كند و گاهی در آن پسماند صنعتی بدون شناسنامه هم وجود دارد اما مورد بازخواست هیچ نهادی قرار نمی گیرد.
به گفته این مسئول در پتروشیمی بندر امام، مجوز لندفیلد سالیانه برای پسماند صنعتی، بیشتر از 180 هزارتن است كه عموما این پسماند مربوط به محصولات پتروشیمی هستند و سطح آب های زیر زمینی در این منطقه یك متر با سطح فاصله دارد.
مدیرعامل شركت عصر صنعت سبز كاسپین در واكنش به اظهارات شورای شهر قزوین در خصوص دفن پسماندهای خطرناك صنعتی در سایت محمدآباد، اظهار داشت: حق شناس عضو شورای شهر قزوین مردی دلسوز و دوست داشتنی است، اما اظهارات او غیرعلمی و خلاف واقع است و ای كاش برای جزئیات بیشتر از ما توضیح می خواست؛ چراكه ما طی 2 ماه گذشته كمتر از 40 تن پسماند در این سایت پذیرش داشتیم و طی این مدت كوتاه غالبا موارد پسماند از نوع بیمارستانی و شیمیایی بود.
ذوالفقارپور در ادامه اظهار داشت: اگر اعضای شورای شهر قزوین یا مسئولان دیگر دارای ابهامات فراوان هستند باید از این مجموعه بازدید كنند و آمار فعالیت های ما را مطالبه كنند چون درحال حاضر روزانه 200 تن پسماند مایع در گودال های اطراف دشت قزوین به صورت غیرقانونی تخلیه می گردد كه این مورد برای سفره های زیرزمینی مخاطره انگیز است!
وی با اشاره به اینكه یك هزار تن پسماند نیروگاهی پذیرش كرده ایم كه 700 تن آن مربوط به نیروگاه شهید رجایی است، گفت: به جرات می توانم مدعی شوم كه هیچ گونه فلزات سنگینی در این سایت وجود ندارد.
ذوالفقارپور با اشاره به اینكه به سبب زیرساخت های بوجود آمده امكان نفوذ پسماندهای صنعتی دفن شده به آب های زیرزمینی در سایت محمدآباد وجود ندارد، گفت: نفوذپذیری پسماند صنعتی به سفره های زیرزمینی یك ادعای خلاف واقع است و با عنایت به لایه جی سی ال (تركیبی بر پایه بنتونیت برای آب بندی) روی خاك رس كه در عمق 5 متر بوجود آمده است، هیچگاه اجازه نخواهد داد كه پسماند به مجاری آبی در سفره های زیرمینی نفوذ پیدا كند.
** اگر عایق بندی استاندارد باشد پسماندهای دفن شده به آبهای زیرزمینی نفوذ نمی كنند
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای قزوین هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سطح آب های زیرزمینی در منطقه محمدآباد بیشتر از 50 متر است و خیلی به سطح زمین نزدیك نیست.
یدالله ملكی اضافه كرد: این شركت برپایه تعهدات خود باید سطح زیرین لندفیلد را به ژئوممبران (لایه هایی كه برای عایق بندی استفاده می شود) مجهز نماید و اگر این مورد به صورت استاندارد رعایت شده باشد، ماده ای به سفره های زیرزمینی نفوذ نخواهد كرد.
وی تصریح كرد: جریان سفره های زیرزمینی در این محدوده به سمت فتح آباد است كه عموما به شوره زار می رسد كه هیچ كشاورزی در این مناطق صورت نمی گیرد و چندان جای نگرانی نیست.
ملكی خاطرنشان كرد: در مورد لجن های صنعتی اگر تخلیه در حاشیه رودخانه ها و آبخوان های استان قزوین صورت گیرد، به آلوده كردن سفره های زیرمینی منجر خواهد شد و این مورد باید مورد توجه مسئولان ذیربط باشد.
**سایت محمدآباد تنها مجاز به مدیریت پسماند جامد صنعتی است
مدیركل حفاظت محیط زیست قزوین هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: الان پسماندهای عفونی و بیمارستانی از 6 استان همجوار در سایت پسماند محمد آباد تخلیه می شوند كه مجوز آن تا آخر سال جاری برقرار است.
حسن پسندیده اضافه كرد: استان های همجوار از آغاز سال 98 باید مدیریت مجزا و مخصوصی برای پسماندهای خود اعمال كنند و استان قزوین دیگر پذیرشی در مورد پسماندهای عفونی نخواهد داشت.
به گفته این مسئول، از ایتدای سال جاری و با مصوبات كارگروه پسماند استان، ورود هرگونه پسماند صنعتی از سایر استان ها به قزوین ممنوع اعلام شده و سایت پسماند محمدآباد تنها مجاز است كه پسماندهای صنعتی قزوین را پذیرش كند.
پسندیده تصریح كرد: نظارت های مستمر و حساسیت های اداره كل حفاظت محیط زیست روی تخلیه پسماندهای صنعتی سبب شده تا با مشاهده هرگونه روش تخلیه غیرمجاز، سریعا مراتب به صورت قانونی پیگیری شود و طی سال جاری هم موارد متعددی وجود داشته كه توسط ماموران حفاظت محیط زیست كشف شده است.
به گفته این مسئول در هفته گذشته یك انبار پسماند غیرمجاز صنعتی با بیشتر از 130 تن پسماند كه برخی فلزات كادمیوم و وانادیوم در آن یافت می شد توسط این اداره مهروموم شد.
پسندیده تصریح كرد: ظرفیت های اكولوژیكی (زیست بوم) در استان قزوین محدود است و ما حالا به سبب وجود آبخوان ها و شرایط خاص تنها قادر هستیم پسماند صنعتی داخل استان را مدیریت نماییم نه اینكه پسماندهای دیگر استان ها را هم بپذیریم.
مدیركل حفاظت محیط زیست قزوین در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار داشت: مراجع قضایی همكاری بسیار خوبی با این دستگاه دارند و معمولا بعد از كشف محموله و معرفی فرد خاطی، احكام قضایی در خصوص پاكسازی برای همین افراد مختلف صادر می گردد كه این نشان از اهتمام دستگاه قضا به مسائل زیست محیطی است.
پسندیده خاطرنشان كرد: بعضی از متخلفانی كه به تخلیه لجن های صنعتی در دشت قزوین اقدام می كنند تلاش دارند با جوسازی های رسانه ای به گونه ای وانمود كنند كه چون راهی برای مدیریت پسماند صنعتی وجود ندارد، پس این اقدام توجیه پذیر است كه بنده شخصا هیچ توجهی به این حواشی ندارم و یك تنه در مقابل مخاطرات زیست محیطی می ایستم.
9925*3013
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب