آلودگی هایی كه دست از سر خلیج فارس برنمی دارند!
گل سپید: ایسنا/بوشهر آلودگی های مختلف همواره تهدید خطرناكی برای خلیج فارس و محیط زیست دریا محسوب می شوند، اما طی دهه های اخیر نشت لوله ها و خطوط نفتی و حمله لكه های نفت در این میان به شكل یك بحران و در فواصل زمانی كوتاه دست از سر خلیج فارس برنداشته است...
دریاها و اقیانوس ها علاوه بر اینكه تامین كننده قسمتی از زنجیره غذایی در دنیا هستند، نزدیك به ۹۰ درصد اكسیژن كره زمین را تامین می كنند، به همین خاطر آلوده كردن دریاها یعنی آزار به زمین، هوا و ساكنان آن!
مریم قائمی، رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس در گفت و گو با ایسنا در این خصوص عنوان كرد: در منطقه ای كه ما زندگی می نماییم، -یعنی خلیج فارس- به سبب حساسیت و استراتژیك بودن آن كه ناشی از داشتن هزاران هكتار پهنه های بین جزرومدی، ارزش شیلاتی و تنوع آبزیان منطقه، وجود اكوسیستم های حساس و منایع عظیم انرژی -نفت و گاز- است اهمیت بسیار بالایی دارد.
وی افزود: مهم ترین منابعی كه بعنوان منابع آلاینده خلیج فارس به حساب می آیند، آلودگی های نفتی هستند كه به روش های مختلف در خلیج فارس به وجود می آیند. یكی از اینها تصادفاتی است كه میان كشتی های نفتكش اتفاق می افتد، و دیگر عوامل نیز برخورد لنگر كشتی ها با خطوط لوله دریایی؛ بهره برداری از چاه های نفت و نشتی كه از آنها رخ می دهد، و همچنین نشت مواد نفتی از اتصالات و خطوط لوله انتقال نفت می باشد كه اینها از موارد مهم و عوامل ایجاد آلودگی در خلیج فارس هستند.
آلودگی خلیج فارس یك مسئله جدید نیست
این مسئول اشاره كرد: آلودگی در خلیج فارس یك مسئله جدید نیست و به صورت دوره ای و تناوبی اتفاق می افتد و متاسفانه گاها فاصله بروز این آلودگی ها هم بسیار كم است، هنگامی كه این آلودگی ها اتفاق می افتد محیط زیست، اكوسیستم های حساس و آبزیان خلیج فارس با تهدید روبرو می شوند همانطور كه تا الان نیز با آن درگیر بوده اند.
قائمی اشاره كرد: مهمترین اكوسیستم های خلیج فارس آبسنگ های مرجانی و جنگل های حرا هستند كه همه اینها تحت تاثیر آلودگی ها خصوصاً آلودگی های نفتی قرار دارند.
رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس با اشاره به روش های مقابله با بروز آلودگی های نفتی اظهار داشت: در مورد راهكارهای مقابله با آلودگی باید بگویم كه در واقع آلودگی نفتی یك مسئله پیچیده با ابعاد گسترده است كه ما نمی توانیم با راهكارهای محدود یا ملّی با آن مقابله نماییم و به سبب حساسیت این مسئله (مقابله با آلودگی های نفتی كه یك سوژه بین المللی است) چندین كنوانسیون و قوانین مختلفی در سطح ملی و بین المللی وجود دارد.
وی اضافه كرد: همچون كنوانسیون های بین المللی كه دراین زمینه داریم، كنوانسیون بین المللی مسئولیت مدنی برای آلودگی نفتی است كه در سال ۱۸۶۹ تصویب شده؛ همین طور كنوانسیون بین المللی صندوق جبران خسارات ناشی از آلودگی نفتی تصویب سال ۱۹۹۲؛ كنوانسیون مارپُل و همچنین كنوانسیون حقوق دریاها و كنوانسیون كویت در سطح منطقه ای كه یك سند قانونی می باشد و در آن كشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان شامل جمهوری اسلامی ایران، بحرین، عراق، قطر، عربستان و امارات متحد شده اند كه تلاش هایشان را برای حفاظت از محیط زیست دریایی به كار بگیرند؛ اینها همچون كنوانسیون های بین المللی است.
مریم قائمی بیان كرد: در سطح ملی مهمترین كنوانسیون و قانونی كه درباب بحث آلودگی نفتی داریم قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل كشتیرانی در مقابل آلودگی مواد نفتی است كه در سال ۱۳۸۹ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
باید به نظام مسئولیت كیفری توجه و تمركز شود
این كارشناس اشاره كرد: درباب راهكارها باید بگویم كه به عقیده من این كنوانسیون ها چه بین المللی و چه قوانین ملی تا الان توانسته اند تا حدودی موثر باشند و در حقیقت كارآیی موردانتظار را نداشته اند و من فكر می كنم كه علاوه بر مسئولیت مدنی درباب وارد كردن این خسارت ها كه معمولا غیرقابل جبران هستند و تاثیرات سوء اقتصادی كه این آلودگی های نفتی بر دریا دارند باید به نظام مسئولیت كیفری توجه و تمركز شود. به این معنا كه علاوه بر بحث مسئولیت مدنی باید مجازات های كیفری سنگینی در قوانین زیست محیطی اعمال شود كه نقش بازدارنده داشته باشد تا شاید بتوانند محیط زیست دریا و مقوله حفاظت از آنرا در یك چارچوب مناسب قرار دهند.
رئیس مركز اقیانوس شناسی خلیج فارس بوشهر اظهار نمود: بدین سبب هم نظام مسئولیت مدنی و هم مسئولیت كیفری باید توامان با هم مورد توجه قرار گرفته و ما به دو حوزه كاهش خطر و جبران خسارت با اولویت بخشی به رویكرد پیشگیری تمركز داشته باشیم نه فقط مقابله با گسترش آلودگی و جبران خسارت. برای اینكه وقتی آلودگی صورت گرفت خسارتی كه به محیط زیست دریایی وارد می شود غیرقابل جبران است، بدین سبب باید تمركز ما بر پیشگیری باشد.
وزارت نفت ملزم به نوسازی خطوط لوله های انتقال نفت شود
یك دادستان سابق در آمریكا در مورد بحث آلودگی نفتی گفته است آلوده ساز مجرمی است كه قداست حقوق بزرگ ترین موجود زنده جهان، یعنی محیط زیست كره زمین را نادیده گرفته و آنرا نقض كرده است بدین سبب بعنوان یك مجرم در نظر گرفته شده و مجازات های كیفری برای او تعیین می شود.
در بین كنوانسیون های گفته شده كنوانسیون مارپُل تنها كنوانسیون بین المللی است كه به نظام مسئولیت كیفری با هدف مقابله با آلودگی نفتی دریایی و پیش گیری از آن اشاره نموده است. اما یكی از ایرادات همین كنوانسیون هم اینكه فقط موارد آلودگی دریایی با منشا كشتی را جرم تلقی كرده و بخش مهمی از منابع آلاینده یعنی سكوها و سازه های فراساحلی را نادیده گرفته است، بدین سبب نیاز است كه توجه بیشتری به پیش گیری از وقوع آلودگی های نفتی شود و یكی از این بحث هایی كه می تواند دراین زمینه كمك نماید اینكه علاوه بر در نظر گرفتن مجازات های سنگین؛ وزارت نفت ملزم به نوسازی خطوط لوله های انتقال نفت شود تا از نشت و بروز آلودگی جلوگیری شود.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، در نیمه اول آذرماه برای چندمین بار آلودگی های نفتی در سواحل خارگ با گستره ۱۵ مایلی مشاهده شد كه بنا بر اظهارات مسئولین و پایش های انجام شده پاكسازی شده است اما آیا این آلودگی و این پاكسازی و عملیات ها اختتام ماجرای تكراری آلودگی ها است یا طبق قراری نانوشته هر بار باید منتظر سایه انداختن لكه های سیاه نفت بر سر دریا و محیط زیست دریا باشیم؟
موضوع مهم این است كه خلیج فارس تا كی دوام می آورد و هضم این آلودگی های عمیق چه عوارض و لطمه های غیرقابل جبرانی را برای این پهنه باارزش ایجاد خواهدنمود. همه اینها سوالات و نقاط ابهامی است كه امیدواریم مجموعه نفت و دیگر نهادهای مربوطه نسبت به آن احساس مسئولیت كرده و پاسخگو باشند تا شاهد اقدامات موثر و كاربردی و همین طور ماندگار در عرصه حفاظت از خلیج فارس باشیم.
منبع: گل سپید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب