گفت و گوی گل سپید با یك مستندساز؛

شکوه زاگرس و پرچمی که در جهان به اهتزاز درآمد

شکوه زاگرس و پرچمی که در جهان به اهتزاز درآمد گل سپید: فارس دندانپزشک است اما روپوش سفید و یونیت و توربین را عناصر مزاحم و بازدارنده برای کوه پیمایی، سنگ نوردی، غارنوردی، دره نوردی، غواصی، موتورسواری و اتومبیلرانیِ حرفه ای ندانسته است. ˮبهنام رضایی ˮ در رشته های نقشه برداری، هواشناسی، پزشکی، کمک های اولیه و امداد کوهستان و بهمن شناسی گواهینامه تخصصی گرفت و به چهارمین دان در رشته فول کیک بوکیسنگ رسید. وود بال بازی کرد و قُله های ˮبَلˮ اقلید و ˮدناˮ و ˮدماوندˮ را از جبهه های مختلف فتح کرد، اما علاقه به طبیعت و ماجراجویی، یک کاتِ قاطع و سرنوشت ساز برایش کنار گذاشته بود؛ صعود به قُله فیلمسازی.



رضایی دوره های آموزشی تدوین، فیلمنامه نویسی، گویندگی و فن بیان و کارگردانی را با سربلندی و امتیاز سپری و ۹ سال از عمرش را صرف کرد تا مستند «شکوه زاگرس» را بسازد. حالا پرچم افتخار را کوبیده و این مستند ۷۶ دقیقه ای در جشنواره های مختلف به نمایش درآمده و مورد تحسین قرار گرفته است؛ ابتدا شکوه زاگرس در جشنواره های فیلم ایران روی پرده رفت و در جشنواره فیلم مستند برگزیده دریافت جایزه بهترین مستند شد. سپس در جشنواره «کل» اکران و کاندید دریافت پنج جایزه شد و در نهایت توانست جایزه بهترین فیلم و بهترین تصویربرداری این جشنواره را به خود اختصاص دهد.

"شکوه زاگرس" از ماه گذشته در پنج جشنواره بین المللی پذیرفته و در دو جشنواره «Lift off Global» و «First Time Filmmaker» برگزیده و برای دریافت جایزه نامزد شده است. در جشنواره «SWIFF» نیویورک با فیلمسازان ۱۲۰ کشور جهان و ۱۳۸۶۸ فیلم رقابت کرده و جایزه مستند برگزیده را به خانه آورده است. بتازگی در جشنواره های«Ficnova ۲۰۲۴» و «Madovar Expojour Jazz Times Film Festival» برگزیده شده و همچنان در انتظار نتایج جشنواره در ایام آینده است.

فیلم «شکوه زاگرس» استانداردهای حضور در آمازون پرایم را نیز دریافت کرده و به انتظار پخش در این بستر معتبر مجازی است.

این همه بهانه ای بود برای گفت و گو با بهنام رضایی، دندانپزشکِ کوهنوردِ فیلمسازی که یکی از داشته های اعجاب انگیز ایران یعنی "رشته کوه زاگرس" را با یک مستند که برای تهیه آن ۹ سال وقت صرف کرده، به جهان شناسانده است.



"شکوه زاگرس" با چه نگاهی و در کدام استانها جلو دوربین رفته است؟

این فیلم در استانهای فارس، کرمان، یزد، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر تصویر برداری شده است. اهتمام داشتم زیست بوم های بکر و دست نخورده این نواحی را با نگاهی متفاوت مقابل دوربین برده و به نمایش بگذارم؛ گونه های مختلف جانوری از پستانداران و پرندگان تا خزندگان در این مستند با مهارتهای روز تصویربرداری شده است. لحظات ناب و متضادی که تماشای آن فقط سرگرمی نیست و مخاطب را برای هر لحظه به چالش می کشد؛ از احساس لطیف مادرانه گرفته تا لحظه های سخت و خشن شکار در مستند شکوه زاگرس به نمایش درآمده است.

ایده اصلی از کجا به ذهن شما خطور کرد؟

از آنجا که همیشه به طبیعت و حیات وحش علاقه داشتم و موضوعات مربوط به آنها را طی سالیان پیگیری کرده ام، ایده این فیلم از لحظه تصویربرداری بصورت یک نوار و شاید کامل در ذهنم پرورش یافته بود، هر چند حیات وحش لحظاتی دارد که آنی پیش می آید، بدین سبب در وضعیت قرار گرفتم و اهتمام کردم همه لحظه های ذهنی و پیش آمدهای طبیعی را ثبت کنم. حتی دیگر مستندهایی که در این حوزه تولید شده است را نگاه نکردم تا فیلم نگاهی متفاوت داشته باشد و از آنها تاثیر نگیرد و بر پایه تفکرات و ذهنیات شخصی ساخته شود.

زمان تولید با چه چالش هایی روبرو بودید؟

هر کدام از لوکیشن ها که در این اثر مستند می بینید چالش های مربوط به خودرا داشت، بدین سبب باید در هر لوکیشن تکنیک و تفکری خاص اجرا می شد تا بتوانیم سوژه مورد نظر را به تصویر بکشیم. البته شاید دکوپاژ در ژانر مستند حیات وحش کمی سمبلیک باشد و به این معنا که در سینمای داستانی رایج است در این ژانر معنا نداشته باشد، اما مجبور بودیم دوربین ها را در محلهای مختلف قرار دهیم تا سوژه ای از دست نرود. برای از دست ندادن حتی یک پلان در چهار فصل سال به شکل یکسره تصویربرداری کردیم تا از هدر رفتن زمان نیز جلوگیری نماییم.

بدون شک تولید مستند در ژانر حیات وحش مشکلات فراوانی دارد. شما از این مشکلات چه خاطراتی دارید؟

برای به تصویر کشیدن مار افعی گرزمار در قلمرو این جانور گَزیده شدم. البته در این فیلم سختی های بیشتری از مار گزیدگی و حتی حمله گرگ پیش روی بود؛ بطور مثال هنگام تصویربرداری هوایی حس سقوط را تجربه کردم و در آسمان کاری از دست انسان برنمی آید که واقعا حس بسیار وحشت انگیزی است. بطور کلی تصویربرداری در ایام بسیار گرم تابستان تا مناطق سرد برف گیر چالش ها و مشکلات خاص خودش را دارد. دزدیده شدن دوربین های تله ای و شکستن لنز و لطمه دیدن تجهیزات هنگام جابجایی در مناطق کوهستانی و صعب العبور از مشکلات پیش بینی نشده پروژه به شمار می روند.

به هر حال برای مقابله با طبیعت خشن و بی رحم زاگرس لازم بود توان و طاقت بیشتری از یک فیلم ساز معمولی داشته باشم، اما با همه سختی و چالش ها به عنوان نخستین اثر حرفه ای در این ژانر، رضایت و نظر مساعدی دارم. البته لحظات بسیار جذاب و زیبایی را نیز شاهد بودیم؛ مانند تولد دو بره میش وحشی که گروه تصویربرداری را به لحاظ احساسی تحت تاثیر قرار داد.

بخش تحقیقاتی و عملیاتی کار چگونه شروع شد و پیش رفت؟

از مراجع و منابع داخلی و خارجی که عمده آنها کتاب های مختلفی با موضوع پستانداران ایران و پرندگان ایران است، بهره بردیم. البته نتیجه تحقیقات پژوهشگران این حوزه نیز بسیار کارآمد بود و در این خصوص از دوستانم دکتر خدری و دکتر میرزایی کمال تشکر را دارم که بسیار موثر بودند. این مستند در قدم اول با تحقیق و یافتن منابع مطالعاتی و ارزیابی ظرفیتهای مالی شروع شد و سپس با برنامه ریزی و گزینش گونه های جانوری ادامه یافت. در قدم بعدی مطالعه بر روی پوشش های فصلی اقلیم های کوهستانی، بیابانی، گونه ها، محل زیست، چگونگی زیست، زمان زادآوری و نحوه تنازع بقاء در مناطق پست و مرتفع زاگرس آغاز شد. با یافتن روابط محلی و مراجعه به محل زیست گونه ها و تصویربرداری و عکاسی، همین طور صدابرداری در فصول مختلف، پروژه وارد مرحله عملیاتی شد. تصویربرداری ۵ سال به طول انجامید که در این زمان نیز به موازات تدوین و صداگذاری رو به پیشرفت بود.

برای ادامه فیلمسازی در ژانر مستند حیات وحش برنامه ای دارید؟

بسیار علاقه دارم فیلمی با موضوع پستانداران کار کنم که پژوهش های مربوط به آنرا از چند سال پیش آغاز نموده ام، اما باتوجه به زمان بر بودن و هزینه هنگفت تولید باید مجال و شرایط تولید فراهم گردد.

به طور کلی وضعیت مستند سازی با موضوع حیات وحش را در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟

باید با نگاهی متفاوت به حیات وحش پرداخته شود. چند سالی می شود که مستندسازی با ژانر حیات وحش در ایران با تفکرات جدید قوام یافته است، اما هنوز فاصله بسیاری با حرفه ای شدن و استانداردها دارد. به هر حال، حرفه ای های این صنعت در جهان از حمایت های خاص برخوردار می باشند و مخارج تولید آنها بسیار قابل توجه است. آنها مسیر طولانی و پرفراز و نشیبی را پیموده اند و اگر مستندسازان کشور نیز بخواهند به این جایگاه دست یابند، بهتر است با دیدی وسیع تری به این مساله بپردازند و مورد حمایت های بیشتری قرار گیرند.

با توجه به زمان بر بودن دوره تولید به نظر می آید مناطق و جانورانی که در این فیلم دیده می شوند، حالا از دست رفته و تغییر شکل داده اند؟

بسیاری از گونه های جانوری و مناظر طبیعی که در این فیلم به تصویر کشیده شده است با وضعیت نابسامان اقلیمی دیگر قابل رویت نیستند. کم آبی و خشکسالی های پی در پی که سبب خشک شدن رودها، چشمه ها و آبشخورها شده، جدی ترین خطری است که گونه های جانوری جنوب ایران را تهدید می کند. گسترش مجامع شهری و صنعتی نیز نابودی زیستگاه ها، مراتع و چراگاه های گونه های جانوری را به دنبال داشته است و البته وجود متخلفان و شکار غیر قانونی را نیز باید به این دلیلهای افزود. بدین سبب اگر می خواهیم اینگونه ها را حفظ نماییم باید بطور کارشناسانه و جدی تر به مسائل بنگریم. بخش مهمی از رویکرد اینگونه مستندها همین است که شاید بتواند تفکری متفاوت را رقم بزند و ضمن ایجاد منابع موثق برای پژوهش پژوهشگران و جلب نظر علاقمندان، یادگار بماند.

حمایت مسئولان از مستندسازان ژانر حیات وحش چه نقشی در ارتقاء آن دارد؟

البته حرکت متداوم در این عرصه بدون حمایت مسئولان و نهادهای مربوطه امکان پذیر نخواهد بود و تاثیر مثبت زمانی ایجاد خواهد شد که ادامه وجود داشته باشد. باحمایت می توان بر تمام مشکلات فائق آمد و به تکامل و پیشرفت فنی و معنوی رسید. بی گمان راه پیشرفت با حمایت هموارتر خواهد بود و با نبودن آن نیروی انسانی و استعدادهای فردی خیلی زود از بین می روند.

به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، بهنام رضایی جدا از تهیه کنندگی و کارگردانی، تصویر بردار «شکوه زاگرس» نیز بوده است. اشکان میرزایی، پویا کنگاوری و محمد شریفی تدوین آنرا بر عهده گرفته اند. صدابرداری توسط فرید شهبازی و تنظیم صدا به دست آرمان اخوان انجام شده است. آرش خدری با عنوان دستیار کارگردان در این پروژه حضور داشته و عطااله انوار مدیر تولید بوده است. موسیقی را بهزاد عبدی ساخته و گوینده فارسی متن داود نماینده است. شکوه زاگرس برای حضور در جشنواره های بین المللی از گفتار متن انگلیسی نیز برخوردار می باشد.





منبع:

1402/05/01
10:14:31
5.0 / 5
277
تگهای خبر: آب , آسمان , ارزیابی , پزشك
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۱ بعلاوه ۱
گل سپید
golesepid.ir - حقوق مادی و معنوی سایت گل سپید محفوظ است

گل سپید

گل و گیاه