۱۲ میلیارد اعتبار به گیلان اختصاص یافت
سنبل آبی قاتل خاموش تالاب ها
سنبل آبی گیاهی مهاجم با ظاهر زیبا و فریبنده که چند سالی است نفس تالاب ها، رودخانه ها و آب بندان های گیلان را تنگ کرده و متأسفانه به رغم اقدامات فراوان همچنان در این استان جولان می دهد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- رضا اکبری: سنبل آبی یا ارکیده آبی گیاهی آبزی در مناطق گرمسیری و زیر گرمسیری آمریکای جنوبی به خصوص حوزه آمازون است که در آب های شیرین زندگی می کند. این گیاه دارای برگ های ضخیم، براق و تخم مرغی شکل ۱۰ تا ۲۰ سانتی متری است که طی چند سال قبل همانند ماری خوش خط وخال بر تالاب ها و رودخانه های گیلان خصوصاً تالاب بین المللی انزلی چنبره زده است و برای اولین بار در سال ۹۰ در تالاب عینک رشت مشاهده شد.
سنبل آبی یکی از ۱۰ گونه گیاهان مهاجم دنیاست که وقتی وارد اکوسیستم آبی می شود ظرف مدت دو هفته جمعیت خویش را به میزان ۲ برابر افزایش داده و یک بوته آن با ۲۰ گل می تواند سه هزار دانه تولید کرده و هر دانه آن بین پنج تا ۲۷ سال می تواند زنده بماند.
گیلان به علت دارا بودن مواهب طبیعی و جاذبه های گردشگری و تاریخی بعنوان یکی از استان های توریست پذیر در اغلب فصول سال، مقصد سفر مسافران از سراسر کشور است. اما در کنار جاذبه های گردشگری و مواهب طبیعی که خداوند به گیلان ارزانی داشته، متأسفانه مسافران ورودی به این استان با فرش سبزی مواجه می شوند که باآنکه ازنظر آنها زیباست ولی این اهریمن نیلگون با زیبایی فریبنده اش نفس محیط زیست گیلان را به شماره انداخته است.
علیرغم اینکه با همیاری فعالان محیط زیست و دستگاههای اجرایی و با استفاده از تجهیزات و ادوات و نیروی انسانی بسیار و صرف هزینه های گزاف در سال ۹۴ اغلب نقاط آلوده گیلان کاملاً از حضور این گیاه مهاجم پاک سازی شده بود ولی بی توجهی به پالایش فصلی محدوده پاک سازی شده سبب شده پس از چند سال، شاهد خودنمایی باردیگر این گیاه مهاجم در بیشتر تالاب ها و رودخانه های گیلان و حتی سواحل خزر باشیم.
در ماه گذشته خبر از ساخت دستگاهی داده شد که قابلیت جمع آوری مکانیزه سنبل آبی را در تالاب انزلی دارد اما باید توجه داشت سنبل آبی در نقاطی رشد می کند که عمق آب کمی دارد و این دستگاه ساخته شده احتیاج به عمق حداقل ۵۰ سانتیمتری دارد و باید برای مقابله اصولی با این گیاه دستگاهی ساخته شود که در اعماق کم و حتی لجنزار هم قابلیت انجام عملیات داشته باشد.
تخصیص اعتبار ۱۲ میلیاردی برای مقابله با سنبل آبی
از آنجایی که مبارزه با گونه های مهاجم نیازمند رعایت پروتکل های خاصی است سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان متولی اصلی، وظیفه اقدام عملیاتی را برای مقابله با هرگونه آفت زیست محیطی برعهده دارد.
با وجود اینکه به علت حساسیت های بوجود آمده در مورد رشد سریع سنبل آبی در تالاب انزلی گروه های مردم نهاد بسیاری اعلام آمادگی کرده اند و حتی یکی از اعضای شورای شهر انزلی با فراخوانی خواهان همت مردم برای جمع آوری این گیاه شد اما باید بخاطر داشت که هر کاری متولی خاص خویش را دارد و شورای شهر تنها وظیفه مطالبه گری حقوق شهروندان را بر عهده دارد و به قول معروف باید مراقب باشیم که راه به ترکستان نبریم.
مدیرکل محیط زیست گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اعتبار پیشنهادی برای گیلان در جهت مقابله با سنبل آبی، اظهار نمود: برای اولین بار ۱۲ میلیارد تومان اعتبار برای مقابله با سنبل آبی در گیلان منظور شده است.
ساسان کفایی به اقدامات انجام شده در جهت مبارزه با این گیاه مهاجم اشاره نمود و آنرا ناکافی دانست و اضافه کرد: متأسفانه در گیلان با رشد تصاعدی این گیاه مهاجم در بعضی پهنه های آبی مواجه هستیم که باید نسبت به مقابله و پیشگیری از گسترش و پراکنش این گونه مهاجم اقدام گردد. در گیلان با رشد تصاعدی این گیاه مهاجم در بعضی پهنه های آبی مواجه هستیم که باید نسبت به مقابله و پیشگیری از گسترش و پراکنش این گونه مهاجم اقدام گردد
وی ضمن اشاره به تلاشهای صورت گرفته برای ساخت دستگاه دروگر سنبل آبی با استفاده از مهندسی معکوس، افزود: باید با تلاش مضاعف و استفاده از قابلیت های بومی و برنامه زمان بندی مدون و مناسب، اقدامات عملی منطقی داشته باشیم تا بتوانیم سطوح آلوده پهنه های آبی گیلان را از سنبل آبی پاک سازی نماییم.
کفایی ضمن اشاره به ضرورت انجام بیشتر کارهای فرهنگی و اجتماعی، افزود: این گیاه برای اولین بار در سال ۹۰ در تالاب عینک رشت دیده شد و متأسفانه افرادی این گیاه را در گلخانه ها تکثیر و برخی هم در سطح شهرها به فروش می رسانند و خرید و فروش این گیاه و در نهایت انداختن آن در پهنه های آبی استان، مهمترین دلیل افزایش پراکنش و سطح آلودگی سنبل آبی در استان است.
مدیرکل محیط زیست گیلان با اشاره به اینکه این استان بیشتر از ۳۱ هزار هکتار عرصه آبی دارد، افزود: بخش هایی از این پهنه های آبی در چند سال گذشته با رشد بی سابقه و تصاعدی گونه مهاجم سنبل آبی روبرو شده و حیات، تنوع زیستی و خدماتی که این بوم سازگان ها به ذی نفعان محلی عرضه می دهد با خطر جدی روبرو شده و بیم آن می رود که سایر پهنه های آبی استان هم به این گونه مهاجم آلوده شوند.
وی به تهدیدات این گیاه مهاجم اشاره نمود و اظهار داشت: سنبل آبی با تکثیر غیرجنسی می تواند فضا و آشیان اکولوژیک مورداستفاده سایر گیاهان آبزی را اشغال کرده و با رشد سریع خود مانع استفاده دیگرگونه ها از نور، اکسیژن و مواد مغذی در آب شود که این امر اهمیت توجه مقابله با این گیاه مهاجم را یادآور می شود.
کفایی در ادامه افزود: در مورد استفاده از این گیاه برخی معتقدند می توان از آن بعنوان کود یا غذای دام بهره برد ولی این امر برای محیط زیست ثابت شده نیست و در دست بررسی و تحقیق است اما محیط زیست گیلان از هر راهکار، پروژه و طرحی در این راستا حمایت می کند.
احیای تالاب انزلی مهمترین دغدغه مردم
فعالیت های اجتماعی خصوصاً در حوزه زیست محیطی نیازمند اقدامات فرا استانی است تا با استفاده از ارتباطات و ظرفیت هایی خارج از استان بتوان در این راستا گامی ارزشمند و اصولی برداشت و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی وظیفه سنگین تری برای تسهیل و تسریع در حصول نتیجه و رهایی از مشکلات این چنینی مردم و جامعه را بر عهده دارند.
نماینده انزلی در مجلس سنبل آبی را تهدید جدی برای تالاب بین المللی انزلی دانست و به خبرنگار مهر اظهار داشت: این آفت تالاب بین المللی انزلی را به مخاطره انداخته و مبارزه مکانیکی با آفت مذکور باید در دستور کار قرار بگیرد.
احمد دنیا مالی با اشاره به اینکه مقابله با سنبل آبی در دستور کار قرار دارد، اضافه کرد: مقابله با این آفت زیست محیطی به صورت ارگانیک و یا با استفاده از گروهی چند صد نفره در بازه زمانی مشخص ممکن نیست و باید به روشی صحیح این مقابله مدیریت شود.
وی ضمن اشاره به حساسیت های ایجادشده در جهت مقابله با سنبل آبی و احیای تالاب بین المللی انزلی از جانب رسانه ها و انجمن های مردم نهاد و شهروندان، خاطرنشان کرد: برای مقابله بیولوژیک با سنبل آبی باید شبیه سازی های علمی بر مبنای نتایج و فرایندهای قطعی و از جانب مراجع ذی صلاح عرضه شود.
دنیا مالی با تکیه بر اینکه نجات تالاب انزلی باید در دستور کار جدی دولت قرار گیرد نجات تالاب انزلی باید در دستور کار جدی دولت قرار گیرد، افزود: با وجود اینکه سکون نسبی و عدم جریان متعادل و طبیعی آب موجود در تالاب به رشد تصاعدی سنبل کمک کرده اما برای حفاظت از تالاب ها و محیط زیست باید از جوامع محلی کمک گرفته شود چونکه در غیر این صورت نتیجه لازم حاصل نمی گردد.
وی با اشاره به اینکه احیای تالاب انزلی از مهمترین دغدغه های اجتماعی مردم شهرستان انزلی و کل استان است، اضافه کرد: تالاب انزلی بعنوان یک مخزن بزرگ آب عمل می کند و مسلماً کم آبی و تنش آبی این تالاب بین المللی بر کاهش و خشک شدن آب سفره های زیر زمینی منطقه تاثیر خواهد گذاشت.
مسئولان حرف نزنند عمل کنند
سازمان های مردم نهاد در حوزه های اجتماعی و فرهنگی همواره نقش پررنگ و ماندگاری را داشته و با اقدامات از پیش برنامه ریزی شده همواره نشان داده اند که از توان بالقوه ای برخوردار بوده و در بسیج افکار عمومی برای حضور و مشارکت اجتماعی بسیار توانمند هستند.
عملیات پاک سازی سنبل آبی از تالاب عینک رشت و تالاب شفت در سال ۹۴ و پاک سازی تالاب انزلی از کلونی های سنبل آبی در همان سال توسط سازمان های مردم نهاد و با مشارکت سازمان امور زندان ها دانشگاهیان، صیادان و بومیان تالاب و آب بندان دارها، از اقدامات تحسین برانگیز این گروه های محیط زیستی است که ابتدا با شناسایی مضرات این گیاه و نقش آن در از بین رفتن تالاب با طراحی عملیات جمع آوری و از بین بردن گیاه با پشتوانه دستگاههای اجرایی توانستند کارستان کنند اما همیشه دادشان از بی مهری مسؤلان به آسمان رفته و معتقدند کسی فعالیت آنها را به حساب نمی آورد.
یکی از فعالان محیط زیستی با سابقه ۱۰ ساله که به همراه که تیمش کارنامه قابل قبولی درزمینهٔ پاک سازی تالاب های عینک و شفت از سنبل آبی برجای گذاشته است در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: برای احیای تالاب عینک رشت در سال ۹۴ با ایجاد حساسیت و با هزار بدبختی مسؤلان را مجاب کردیم که به مبحث سنبل آبی توجه ویژه داشته باشند.
پیمان بازدیدی اضافه کرد: در زمان احیای تالاب عینک رشت با ۱۲ نفر کار پاک سازی این تالاب را شروع کردیم و از جانب محیط زیست گیلان تنها یک تراکتور در اختیار ما گذاشته شد و حتی در گزارش های عملکرد عرضه شده در مورد پاک سازی تالاب عینک عکس بچه هایی را که با پای دل به میدان آمده بودند حذف کردند و در جلسات خود حرفی از همکاری انجمن های مردم نهاد زده نشد.
بازدیدی با تاکید بر اینکه انتظار می رود مسؤلان هم مانند سازمان های مردم نهاد پای کار باشند و تنها به برگزاری جلسات و حرف زدن بسنده نکنند، افزود: ما نه رقیب مسؤلان هستیم و نه به دنبال کسب جایگاهی در میان دولتمردان و از نامهربانی ها هم خسته نمی شویم اما تنها خواسته ما عوض شدن دیدگاه مسؤلان نسبت به سازمان های مردم نهاد و استفاده از تجارب آنان است.
عدم استفاده مسؤلان از تجربیات سازمان های مردم نهاد
وی ضمن اشاره به خبر تخصیص ۱۲ میلیارد تومان اعتبار برای مقابله با سنبل آبی از جانب معاون اول رئیس جمهور در گیلان، اظهار داشت: امیدواریم بر نحوه هزینه کرد این پول نظارت درستی صورت گیرد و از استاندار گیلان و نمایندگان مردم در مجلس می خواهیم که سازمان های مردم نهاد هم ناظر بر هزینه کرد این اعتبار باشند تا پول بیت المال هدر نرود.
بازدیدی ضمن اشاره به ضرورت پایش ماهانه و فصلی پس از پاک سازی نقاط آلوده سنبل آبی با استفاده از ظرفیت جوامع محلی و بومیان حاشیه تالاب، افزود: در تمام کارگاه هایی که در سرتاسر کشور حضور داشتیم از پاک سازی تالاب عینک بعنوان الگوی موفق یادکرده اند و از ما می خواهند تجربیات خویش را در اختیار آنها قرار دهیم اما ما در شهر و استان خود غریبیم.
وی ضمن اشاره به اینکه وضعیت آلودگی تالاب بین المللی انزلی به مرز بحران رسیده است خاطرنشان کرد: بخش عمده مشکلات زیست محیطی به عدم آموزش و ناآگاهی مردم بازمی گردد و معتقدم با تاکتیک آغاز از مبدأ و استفاده از مشارکت مردمی و همینطور فراهم سازی زیرساخت های لازم می توانیم موفق شویم.
بازدیدی همینطور به تبدیل سنبل آبی به ماده ای دیگر هم اشاره و اظهار نمود: در کشورهایی مانند نیجریه و چاد از برگ های خشک شده سنبل آبی برای تولید صنایع دستی استفاده می نمایند اما به علت آلودگی تالاب انزلی به انواع سموم شیمیایی و فاضلاب های صنعتی و خاصیت پالاینده بودن این گیاه مهاجم و ذخیره سازی این سموم در خود، هرگونه تبدیل کاربری بعنوان کود گیاهی، خوراک دام و حتی صنایع دستی غیر ممکن است و یا باید سوزانده شود و یا در گودالی عمیق دفن شده و روی آن آهک ریخته شود.
بنابراین گزارش، با عنایت به این که این گیاه به علت تکثیر و رشد سریع، به شدت سطح آب را پوشانده و مانع ورود نور و اکسیژن به داخل آب می شود و به جهت تولید لجن عالی موجبات خشک شدن پهنه های آبی را فراهم می آورد دستگاههای متولی و انجمن های مردم نهاد و هر آن کس که قلبش برای محیط زیست می تپد باید هرچه سریع تر نسبت به مقابله و جمع آوری و نابودی این گیاه از پهنه های آلوده اقدام نموده و نگذارند اوضاع از وضعیت کنونی بدتر شود.
گیلان دارای ۳۱ هزار هکتار پهنه تالابی است که بیشتر از ۲۴ هزار هکتار آن در چارچوب سه تالاب انزلی، امیرکلایه و بوجاق تحت عنوان کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.
منبع: گل سپید
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب