پیام معاون محیط زیست طبیعی به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی؛
گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در پیامی روز جهانی تنوع زیستی را گرامی داشت و اظهار نمود: بر طبق آخرین بررسی ها حدود 1300 گونه جانوری مهره دار شامل پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهیان آب های داخلی، حدود 30000 گونه جانوری بی مهره و 8000 گونه گیاهی عالی شناسایی شده است.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، کیومرث کلانتری - معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - در پیامی روز جهانی تنوع زیستی را گرامی داشت.
بنابر اعلام پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در این پیام آمده است: « منحصر به فردترین خصوصیت کره زمین، وجود حیات بر روی این سیاره و شگفت انگیزترین وجهه حیات، تنوع زیستی است. واژه تنوع زیستی همه اشکال حیات بر روی کره زمین در تمامی سطوح از ژن ها تا اکوسیستم ها را شامل می شود و فرآیندهای تکاملی، اکولوژیک و فرهنگی را در جهت غنا و تثبیت زندگی فراهم می سازد. تنوع زیستی با فراهم نمودن اجزا و زیرساخت های ضروری حیات همچون غذا، منابع آبی، آب و هوای سالم، تشکیل و حفاظت از خاک، حفاظت در مقابل مخاطرات طبیعی و بیماری ها (از طریق تعدیل آب وهوا، سیلاب ها، آفات و... )، حفظ تعادل اکولوژیک و سایر خدمات باارزش اقتصادی به ویژه در بخش کشاورزی و صنعت نقش به سزایی در تشکیل و رونق جوامع انسانی داشته است.
فواید و ظرفیت های بالقوه تنوع زیستی هنوز کاملا شناخته نشده و مواردی مثل داروهای جدید و سایر خدمات بسیار پرارزش ذخایر زیستی، در دست بررسی هستند. با این تفاصیل و نظر به اهمیت تنوع زیستی، هرساله روز جهانی تنوع زیستی در ماه بهار (۲۲ ماه می میلادی برابر با اول خرداد ۱۴۰۰ ) برگزار می گردد که سبب افزایش آگاهی جهانی در مورد اهمیت حفاظت از تنوع زیستی جهانی شامل انواع مختلف گیاهان، جانوران، میکروارگانیسم ها و اکوسیستم های در برگیرنده آن می شود. دبیرخانه کنوانسیون تنوع زیستی که یک معاهده بین المللی در این حوزه است، امسال شعار: "ما بخشی از چاره هستیم" را برای این مناسبت برگزیده است.
شعاری که بر اهمیت نقش انسان در گره گشایی از معضلات تنوع زیستی تاکید می نماید. این شعار بعنوان تداوم جنبش ساخته شده پارسال تحت عنوان "راه حل های ما در طبیعت است" انتخاب شد، که بعنوان یک یادآوری است که تنوع زیستی پاسخ چندین چالش توسعه پایدار می باشد و راهکارهای کاربردی و اصولی در زمینه آب و هوا، مسائل بهداشتی، امنیت غذایی، بحران کمبود آب شیرین و معیشت پایدار را ارائه می دهد. در واقع وقتی تنوع زیستی مشکلی دارد، بشریت هم مشکل دارد؛ همینطور باید خاطرنشان کرد که تنوع زیستی فقط شامل انواع حیات وحش نمی گردد. این حقیقت بنیادین شامل تفاوت های ژنتیکی در هر گونه - بعنوان مثال، بین انواع محصولات و نژادهای دام و انواع اکوسیستم ها (دریاچه ها، جنگلها، بیابان ها، مناطق کشاورزی) می باشد. ماهی ها حدود 20 درصد پروتئین حیوانی برای سه میلیارد نفر را تامین می کنند و 80 درصد رژیم غذایی آدمی از راه انواع گیاهان تامین می شود، اما از دست دادن تنوع زیستی، خیلی از امور همچون سلامتی بشر را تهدید می کند. ثابت شده است که لطمه دیدن تنوع زیستی می تواند موجب گسترش بیماری هایی منتقل شده از حیوانات به انسان شود. اگر تنوع زیستی را حفاظت نماییم در واقع ابزارهای بسیار خوبی برای مبارزه با بیماری های همه گیر مانند ویروس کرونا در اختیار داریم.
مهم ترین متولی تنوع زیستی در کشور ما سازمان حفاظت محیط زیست است که با ایجاد ساختارهای قانونی و اجرایی، رعایت ابعاد مختلف توسعه پایدار و هدایت پیشرفت های صنعتی و اقتصادی سازگار با طبیعت کارنامه قابل قبولی در این حوزه ارائه کرده است. کشور ایران حالا با زحمات و کوشش های فراوان دارای ۳۰ پارک ملی، ۱۷۰ منطقه حفاظت شده، ۴۵ پناهگاه حیات وحش و ۳۷ اثر طبیعی ملی است که این مجموعه مانند چتری تنوع زیستی ایران را حفاظت می نماید. کشور ایران به علت شرایط جغرافیایی، برخورداری از تنوع آب و هوایی، وجود منابع آبی عظیم دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب از تنوع گونه ای بالایی برخوردار می باشد. بر طبق آخرین بررسی ها حدود ۱۳۰۰ گونه جانوری مهره دار شامل پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهیان آب های داخلی، حدود ۳۰۰۰۰ گونه جانوری بی مهره و ۸۰۰۰ گونه گیاهی(فقط گیاهان عالی) شناسایی شده است.
بدون شک کشور ما در منطقه جنوب غرب آسیا و خاورمیانه نیز جایگاه بالایی دارد. ایران با قرار گرفتن در غرب منطقه پاله آرکتیک، یکی از شناخته شده ترین مراکز مهم تنوع زیستی و میراث طبیعی به علت محل تلاقی و اتصال نواحی عمده جغرافیایی گیاهی می باشد. حفاظت از تنوع زیستی در کشور ما با انتخاب و اولویت گونه های شاخص به ویژه گونه های گوشتخوار که زیستگاه و محدوده زندگی بزرگی دارند، می تواند سودمند باشد. هرچند ارزیابی دقیق وضعیت تنوع زیستی ایران با عنایت به این که شاخصهای ملی تنوع زیستی کاملا مشخص نشده اند، تا حدودی مشکل است اما اگر به مقایسه وضعیت محیط زیست ایران با خیلی از کشورها بپردازیم برتری تنوع زیستی و عملکرد موفق سازمان مشخص می شود. تنها یک مثال کوچک در این حوزه جمعیت پلنگ است که در کشور ترکیه حدودا از بین رفته است ولی در کشور ما در خیلی از نقاط حتی استان تهران دیده می شود.
متاسفانه در طول دو دهه گذشته و به استناد اطلاعات موجود، فعالیتهای انسانی منجر به تخریب نگران کنننده اکوسیستم ها، حذف ژن ها، گونه ها و قابلیت های زیستی شده اند و با توسعه بی ضابطه و مغایر با اصول توسعه پایدار و مدیریت سبز در مناطق شهری، بخش کشاورزی و صنعت، تهدیدات و فشار غیر متعارف و غیر قابل قبولی بر این ذخایر زیستی وارد آمده است. تهدیدات انسانی بر روی تنوع زیستی در طول ۵۰ سال قبل سرعت بسیار بیشتری نسبت به تمامی تاریخ حیات بشر داشته است. به طور قطع تبعات و نتایج از بین رفتن تنوع زیستی و اختلال در عملکرد اکوسیستم ها منجر به کاهش و یا حتی عدم توانایی آنها برای ارائه خدمات و تامین نیازهای بشر خواهد بود. طبق اعلام سازمان ملل متحد، سه چهارم محیط زمین و حدود ۶۶ درصد محیط دریایی توسط فعالیتهای انسانی تغییر یافته است و آخرین گزارش ارائه شده توسط پلتفرم سیاست بین المللی علوم بین دولتی در مورد تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم (IPBES)، اظهار می دارد که بیش از یک میلیون گونه جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض قرار دارند.
بنابر این هر گونه برنامه ریزی و اقدام در جهت مدیریت بهینه و اصولی حفاظت از تنوع زیستی کشور، تعامل و همکاری مستمر ارگان های متولی و بهره مندی از فرصت های بین المللی و منابع مالی و تخصصی آنها می تواند نقش بسیار مهم و کلیدی در حفظ تنوع زیستی در کنار توسعه پایدار باشد. امید که با عزم همگانی مسئولین و سیاستگزاران، مردم، رسانه ها و فعالین محیط زیست این سرمایه پرارزش را برای نسل های آینده کشور حفظ و حراست نماییم.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب