تنفس راحت شهروندان در گرو اجرای یک قانون
به گزارش گل سپید هوای تهران و سایر کلانشهرهای کشور در حالی بار دیگر رو به تیره و تار شدن می رود که خیلی از کارشناسان و مسؤلان این حوزه به نقش دستگاه ها در انجام وظایف خود در زمینه کاهش آلودگی هوا اشاره می کنند. نکته حائز اهمیت در این میان اتفاق نظر آنان بر سر لزوم اجرای قانون هوای پاک بعنوان راهکاری مشخص در جهت کاهش معضل آلودگی هوا است.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، آلودگی هوا معضلی است که از حدود دهه ۷۰ و با افزایش فزاینده تعداد خودرو ها و صنایع در داخل و اطراف شهرها سلامت شهروندان تهرانی و سایر کلانشهرهای کشور همچون اراک، اصفهان و مشهد را نشانه گرفته و با آغاز فصل سرد سال پتویی از غبار را بر آسمان این شهرها می کشد. کارشناسان بارها اظهار کرده اند که چاره این معضل مشخص و در گرو اجرای یک قانون یعنی؛ «قانون هوای پاک» است که راهکار ها و وظایف دستگاهها را برای مقابله با آلودگی هوا مشخص کرده است.
«قانون هوای پاک» با هدف کاهش آلودگی هوا و عوارض ناشی از آن در ۲۵ تیرماه ۱۳۹۶ به تصویب مجلس رسید و از جانب حسن روحانی - رئیس جمهوری وقت - برای اجرا ابلاغ گردید. این قانون برپایه ۳۴ ماده ۲۱ دستگاه اجرایی مختلف ازجمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صدا و سیما و... را مکلف کرده است که هر یک به تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرایی کنند.
اکنون در حالی وارد چهارمین پاییزی می شویم که این قانون در کشور تصویب و ابلاغ گردیده که خیلی از مواد آن توسط دستگاه های ذی ربط و مسئول نادیده گرفته یا به درستی اجرایی نشده است. بهبود کیفیت سوخت، لزوم انجام معاینه فنی، ارتقای استاندارد خودرو ها، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، از رده خارج کردن خودرو ها و موتورسیکلت های فرسوده و رعایت حدود مجاز انتشار آلاینده های هوا توسط واحدهای صنعتی، تولیدی، خدماتی و... همچون مواردی است که در این قانون بعنوان راهکارهای کاهش آلودگی هوا به آنها اشاره شده است.
نفس هایی که زیر چرخ صنایع به شماره می افتد
راهکار کاهش آلودگی هوا به عقیده شینا انصاری - مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران - «کاملا روشن و در چارچوب اسناد بالادستی بخصوص قانون هوای پاک مشخص شده اما به علل مختلف بخش مهمی از آن مورد غفلت قرار گرفته است و تنها در زمان وارونگی دما و فصول سرد سال است که مجدد مورد توجه قرار می گیرند.»
بر اساس مطالعات سیاهه انتشار کلانشهرها که توسط کنسرسیوم دانشگاه های برتر انجام شده است، سهم منابع ثابت مانند کارخانه ها، نیروگاه ها، صنایع و... در آلودگی هوای تهران ۴۶ درصد و سهم منابع متحرک مانند خودرو های دیزلی، خودرو های شخصی، موتورسیکلت ها و... ۵۴ درصد گزارش شده است. همینطور برپایه آخرین سیاهه انتشار شهر تهران، سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق بعنوان آلاینده شاخص هوا طی فصول سرد سال حدود ۶۰ درصد و سهم منابع ثابت هم حدود ۴۰ درصد گزارش شده است. هرچند برپایه این اطلاعات منابع ثابت سهم کمتری در تولید ذرات معلق و آلودگی هوای تهران دارند اما این نباید به نادیده گرفتن یا کم اهمیت شمردن سهم این منابع در آلودگی هوای تهران منجر شود.
انصاری به منابع ثابت آلاینده بعنوان بخش مهمی از دلیل آلودگی هوا در فصول سرد سال اشاره و تأمین سوخت مناسب را راهکار کاهش آلودگی ناشی از آنها عنوان می کند؛ راهکاری که در ماده ۱۸ قانون هوای پاک مورد توجه و در حیطه وظایف وزارت نفت قرار گرفته است. او می گوید: هرچند لازم است منابع آلاینده طی سال مورد پایش مستمر قرار گیرند اما تشدید و مضاعف شدن آن در روزهای پایداری و آلودگی هوا در کلانشهرها همچون تهران یک لزوم است. پایش و کنترل منابع ثابت بخصوص کارخانه های پیرامون شهرها به صورت مداوم و حتی شبانه و نظارت بر انجام معاینه فنی خودرو ها و جلوگیری از تردد خودرو های دودزا در محدوده شهرها، پایش کیفی سوخت توزیعی که همگی در برنامه های بالادستی مشخص شده اند باید به صورت برنامه ای سیستماتیک صورت گیرد.
زهره عبادتی - معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان تهران - بر لزوم تعامل همه جانبه دستگاه های متولی برای مقابله با آلودگی هوا تاکید می کند و معتقد می باشد اگر تمام دستگاه های اجرایی که در قانون هوای پاک برای آنها تکالیفی مشخص شده به وظایف خود عمل نکنند و با یکدیگر تعامل نداشته باشند نمی توان در اجرای قانون هوای پاک و در نتیجه کاهش آلودگی هوا موفق عمل کرد.
او ضمن بیان این که پایش و برخورد با واحدهای صنعتی و خدماتی آلاینده جزو وظایف ذاتی سازمان حفاظت محیط زیست است، خاطرنشان می کند که برپایه برنامه ریزی های صورت گرفته واحدهای آلاینده ای که تأثیر مستقیمی بر آلودگی هوا دارند در فصل پاییز و زمستان سال جاری به صورت هفتگی مورد پایش قرار می گیرند. او همین طور تصریح کرده که برپایه پیگیری های انجام شده از سال قبل واحدهای صنعتی اجازه استفاده از سوخت های سنگین را ندارند و سوخت جایگزین این واحدها باید توسط دستگاه های متولی تامین گردد. بدین جهت پایش و بررسی سوخت مصرفی در نیروگاه ها، پالایشگاه ها، واحدهای سیمان و ریخته گری و... هم از شروع سالجاری به صورت روزانه و جدی تر در حال انجام می باشد و طی فصل پاییز و زمستان هم ادامه خواهد داشت.
وسایل نقلیه ای که دودشان سلامت همه را نشانه می گیرد
در حالی منابع متحرک در آلودگی هوای کلانشهری مانند تهران نقش پررنگی دارند که قانون هوای پاک برای این دست از آلایندگی ها هم راهکارهایی را عرضه و وظایفی را به دستگاهها همچون ارتقای کیفیت سوخت بنزین، اسقاط خودرو های فرسوده، ارتقای استاندارد خودرو های تولیدی، اجبار انجام معاینه فنی و... را محول کرده است که برخی از آنها اجرا شده و برخی دیگر همچنان در انتظار اجرایی شدن هستند.
انجام معاینه فنی همچون مواردی است که به مرحله اجرا رسیده اما انتقاداتی به نحوه اجرا و نظارت بر آن وارد است. داریوش گل علی زاده - معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست - می گوید: اگر نظارت درستی نسبت به کارکرد خودرو های درحال تردد نداشته باشیم، خودرو ها از استاندارد خارج می شوند و اصل قضیه به نظارت در مراکز فنی باز می گردد.
هرچند انجام معاینه فنی خودرو ها چند سالی است که در شهر تهران الزامی شده اما این قانون با اجاره چند ساعته قطعه ای به نام «کاتالیست» دور زده می شود. کاتالیست قطعه ای است که دو تا چهار سال عمر می کند و نقش موثری در کاهش آلایندگی خودرو ها دارد. گل علی زاده دراین باره معتقد می باشد که اجاره کاتالیست برای دریافت معاینه فنی به صورت مستقیم به استفاده کنندگان و مالکان خودرو باز می گردد و لازم است نسبت به افرادی نظارت داشت که به صورت علنی کاتالیست را اجاره می دهند و باید برخوردهای جدی تری با این مساله صورت گیرد.
وحید نوروزی - مشاور فراکسیون محیط زیست مجلس- هم با اعلان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست هیچ تضمینی نمی دهد که وقتی یک خودرو تولید شد، حتما استانداردهای لازم را حفظ نموده باشد، عنوان می کند: سازمان محیط زیست هیچ ضوابطی برای این مساله پیشبینی نکرده است و می گوید وقتی خیالمان از استانداردهای خودروی نمونه در کارخانه راحت است، مجوز شماره گذاری را صادر می نماییم.
او می افزاید: اجاره کاتالیست اولا به مسئولیت اجتماعی خودروساز باز می گردد اما ما باید از خودرویی در داخل استفاده نمائیم که کیفیت آن سبب حفظ آبرو و جان شهروندان شود. وقتی کاتالیست خودرو از بین برود، در بسیاری موارد قابل یافت در بازار نیست و اتفاقا این سبب خنده خودروساز است که یک شهروند دنبال کاتالیست بگردد. در این میان یکسری باند و گروه خلاف به وجود آمده است و از آنجائیکه معاینه فنی یک آزمایشگاه ساده است، نمی تواند اجاره ای بودن کاتالیست را تشخیص دهد.
عبادتی هم به نقش منابع متحرک در آلودگی هوا اشاره می کند و از پایش جدی تر مراکز معاینه فنی و نظارت بر عملکردشان طی سالجاری خبر می دهد. او البته به نقش پلیس راهنمایی و رانندگی در کاهش آلودگی هوا با برخورد با خودرو های دودزا و فاقد معاینه فنی در سطح شهر همینطور به نقش موثر شهروندان در کاهش آلودگی هوا، از راه انجام معاینه فنی وسایل نقلیه و کاهش استفاده از خودرو های شخصی اشاره می کند.
در عین حال حسین شهیدزاده - مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران- با اشاره به تأثیر وضعیت اقتصادی بر توجه مردم به آلودگی هوا اظهار می کند: وقتی که مردم درگیر تأمین نیازهای ابتدایی خود باشند، به کاهش آلودگی هوا فکر نمی کنند. در واقع اقتصاد بسیار بر آلودگی هوا موثر است پس یکی از راهکارهای موثر بر کاهش آلودگی خودرو ها وموتورسیکلت ها توجه به وضع معیشتی مردم است.
او معتقد می باشد که علاوه بر مردم، دولت و سایر متولیان قانون هوای پاک اقدامات مهمی را می توانند برای کاهش آلودگی هوای پایتخت انجام دهند او به گسترش زیرساخت های لازم برای حمل و نقل عمومی بعنوان یکی از راهکارهای کاهش استفاده افراد از خودرو های شخصی و به تبع آن آلودگی هوا اشاره می کند و می گوید: کار کارشناسی برای کاهش آلودگی هوا باید در طول سال انجام و پیگیری شود تا به نتیجه برسد. نباید صبر نماییم تا هوا آلوده شود و بعد از آن با حضور دستگاه های مختلف جلساتی را برگزار و چاره جویی نماییم. این کار سال ها انجام شده اما نتیجه پایداری نداشته است و تنها تصمیم های مقطعی گرفته شده است.
فاطمه برنا - معاون مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران- هم حل بیشتر از ۶۰ درصد از مشکل آلودگی هوای تهران را در اجرای قانون هوای پاک و عمل دستگاهها به وظایف قانونی خود می داند. او شانه خالی کردن دستگاهها از وظایف خود و انداختن مسئولیت بر گردن سایر دستگاهها را عاملی برای تداوم آلودگی هوا می داند.
برنا بر ضرورت افزایش تعداد خودرو های هیبریدی و برقی تاکید می کند. به عقیده او شرکت های خودروسازی قدم هایی در این جهت برداشته اند اما کافی نبوده است. "عمده آلودگی هوای تهران ناشی از تردد خودرو های تک سرنشین است و اگر نخواهیم به سمت تأمین سوخت استاندارد برای این خودرو ها و استفاده از خودرو های برقی حرکت نماییم، مشکلات و چالش ها ادامه پیدا خواهدنمود. "
او به نقش دولت در تولید خودرو های هیبریدی اشاره می کند: «دولت باید در جهت کاهش مشکل آلودگی هوا بعنوان یک معضل زیست محیطی پایتخت از خودروسازان برای خودروی هیبریدی و برقی حمایت کند تا خودروساز بتواند این خودرو ها را باکیفیت و قیمت مناسب تولید نماید و در اختیار مردم قرار دهد.»
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، اجرای قانون هوای پاک چهار سال است که مورد تاکید جدی کارشناسان است اما انگار گوش برخی دستگاهها بدهکار نیست. نباید فراموش نماییم که اجرا نکردن قانون هوای پاک به منزله «ترک فعل» است و انتظار می رود دستگاه قضا با نهادهایی که از زیر بار مسئولیت خود؛ آن هم مسئولیت کاهش آلودگی هوا که به سلامت و جان شهروندان گره خورده است، شانه خالی می کنند، برخوردی جدی کند همینطور سازمان حفاظت محیط زیست ناظر بر اجرای قانون هوای پاک است و برپایه ماده ۲۷ بخشنامه اجرایی این قانون موظف است گزارش نحوه اجرا و عملکرد این آیین نامه را در مقاطع زمانی شش ماهه به دفتر هیأت دولت عرضه کند اما هم اکنون با گذشت بیشتر از چهار سال از تصویب این قانون شهروندان برخی کلانشهرها فصل پاییز را با هوایی آلوده آغاز نموده اند که نشان میدهد عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک ناکافی بوده است؛ سازمانی که با شروع به کار دولت سیزدهم همچنان در انتظار سکان دار جدید است.
منبع: golesepid.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب