چرای بی رویه آفت جان زاگرس
به گزارش گل سپید بر مبنای آمارهای اعلام شده از جانب سازمان حفاظت محیط زیست کشور، چرای بی رویه بیشتر از ۷۰ میلیون راس دام در سطح مراتع، بالغ بر ۸۰ درصد مراتع را به آستانه نابودی کشانده و منجر به از دست رفتن غیر قابل جبران تنوع زیستی شده است و به قول عضو پیشین شورایعالی جنگل فشار چرای دام در بعضی نقاط نظیر جنگل های زاگرس اجازه رویش یک نهال را هم نمی دهد.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، بنا بر اعلام سایت سازمان حفاظت محیط زیست کشور «اکولوژی» یا همان علم شناخت روابط و اثرات جانداران بر یکدیگر و محیط اطرافشان و بالعکس، از مهم ترین ارکان حفاظتی برای حفظ اکوسیستم های دارای ارزش طبیعی است که در کشور ما بعنوان موضوعی فرعی به آن نگاه می شود. درواقع شناخت اکولوژی آنچنان دارای اهمیت است که بدون آن حدودا هیچ اقدامی برای محافظت از تنوع زیستی امکان پذیر نیست.
با این وجود در بحران های مختلف نظیر شیوع آفتی خاص در کشور و نابودی پوشش گیاهی یک منطقه، به جای بررسی تمامی عوامل اقلیمی، محیطی و در نظر گرفتن «اکوسیستم» تنها شاهد تلاش هایی برای حذف عامل تهدید هستیم. از طرفی بی توجهی به «اکوسیستم» در سیستم کشاورزی به نحوی محسوس است که همچنان در خیلی از موارد استفاده از سموم نقطه قوت فعالیت کشاورزی پنداشته می شود.
چرای بی رویه، بیشتر از ۸۰ درصد مراتع را به آستانه نابودی کشانده است و با بررسی «اکولوژیک» متوجه می شویم که نه تنها چرای بیشتر از ۷۰ میلیون راس دام در کشور، تنوع زیستی با ارزش را به شکل غیر قابل جایگزین از بین می برد بلکه اثرات جانبی هم نظیر اختلال در چرخه آب، فرسایش خاک سطحی، رانش زمین، پدیده گرد و غبار و زیان های مالی را هم به همراه خواهد داشت.
بی اختیاری سازمان محیط زیست در مقابل چرای دام در مناطق آزاد
در حال حاضر کنترل چرای دام و آگاهی بخشی به دامداران همچون مهم ترین راهکارهای حفظ مراتع برشمرده می شود و برای مقابله با پدیده بیابان زایی توجه به کاهش چرای دام در مراتع حساس و کم پوشش و فرهنگ سازی آن در مناطق دارای اقلیم خشک بسیار حائز اهمیت می باشد.
به گفته حسن اکبری - سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - این سازمان در زمینه چرای دام در مناطق آزاد اختیاری ندارد اما در مناطق حفاظت شده به صورت جد به این مورد پرداخته است.
تنها ۱۰ درصد از جنگل های کشور جزء مناطق حفاظت شده هستند
به گفته احمد رحمانی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور- هم اکنون تنها ۱۰ درصد از جنگل های کشور جزء مناطق حفاظت شده هستند و در عین حال حتی برخی جنگل های حفاظت شده هم توسط چرای دام صدمه می بینند.
فشار چرای دام ها بر گردن نهال های زاگرس
از سوی دیگر در حالی ۴۰ درصد جنگل های کشور در ناحیه زاگرس قرار دارد که به قول مرتضی ابراهیمی رُستاقی -عضو پیشین شورایعالی جنگل - هم اکنون سراسر جنگل های زاگرس با فشار چرای دام مواجه می باشد و این درگیری در حدی است که اجازه رویش حتی یک نهال هم به جنگل داده نمی گردد.
«بذر کاری» می تواند جلوی چرای دام را در زاگرس بگیرد؟ آذر سال قبل بود که کامران پورمقدم - رئیس مرکز جنگل های خارج از شمال سازمان جنگل ها- از کوشش برای جوانسازی و احیای جنگل های زاگرس با "بذرکاری" اطلاع داد. با این وجود کارشناسان این اقدام را «نمایشی» تلقی کردند چونکه مشکلات اساسی زاگرس به مسائلی نظیر چرای دام در دامنه این کوه ها مربوط می شود که با بذرکاری نمی توان با آن مقابله نمود.
«جنگل» یا «دام»؟ یکی را انتخاب کنید
احمد رحمانی -عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور- هم ضمن اشاره به ضرورت ارتقای سطح دامپروری در کشور این را هم گفته بود که امروزه در در دنیا دیگر خبری از رهاشدن دام در جنگلها نیست و روش های سنتی دامپروری جای خویش را به روش های صنعتی داده اند و "جنگل" و "دام" نمی توانند در در کنار هم قرار داده شوند.
اسفند سال قبل دستورالعملی با عنوان "مدیریت چرا، کنترل پروانه چرای دام و ساماندهی کوچ" از جانب وزیر کشور به تمام استانداران، مدیران سازمان جهادکشاورزی، مدیران کل منابع طبیعی و امور عشایر استان ها، در جهت اجرای بهتر چرا برای حفظ منابع آب و خاک، تقویت افزایش پوشش گیاهی، آمایش سرزمین و پیشگیری از تخریب سرزمین، پیشگیری از چرای زودهنگام و کنترل افرادی که فاقد پروانه چرا هستند، ابلاغ گردید.
از جمله محورهای این دستورالعمل تشکیل کارگروه مدیریت چرا با محوریت استانداران و دبیری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ها، تخصیص بیشتر اعتبارات از طرح احیا و اصلاح مراتع برای پروژه مدیریت چرا، اعمال قُرق برای سالهای خشکسالی و جلوگیری از گرد و خاک، برخورد قضایی با متخلفان بهره برداری غیرمجاز، همکاری استانداران در آگاهی بخشی نسبت به ضوابط بهره برداری به منظور جلوگیری از افزایش تخلفات و مبحث تأمین علوفه از جانب سازمان امور و عشایر ایران برای پیشگیری از کوچ زودهنگام است.
به گفته ترحم بهزاد - مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی- در جهت این دستورالعمل مکاتبات و نشست هایی در گروه ستاد ملی کوچ برگزار شده است.
در این بین سالانه میلیاردها ریال بدون شناخت دقیق نسبت به اجزای اکوسیستم ها و روابط حاکم بر این اجزا خرج محافظت از اکوسیستم های کشور می شود و این در شرایطی است که با حضور چند صد راس دام در یک مرتع به مدت چندین سال خیلی از این گونه ها نابود می شوند.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، امروزه شاهد ناپدید شدن جمعیت های فراوانی از گونه های مختلف جانوری و گیاهی از سطح اکوسیستم های طبیعی کشورمان هستیم و به نظر می آید وقت آن رسیده است که مسؤلان برای چرای بی رویه دام ها اقدامات بیشتری انجام دهند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب