لطمه های زیست محیطی زخم هایی بر پیکر دماوند
گل سپید: دماوند کوهی در شمال ایران است و در مرز دو استان مازندران و تهران با 5610 متر ارتفاع قرار داردو به بلندترین کوه ایران، خاورمیانه و کوه آتشفشانی آسیا شهرت دارد. علاوه بر این که مهم ترین و مرتفع ترین کوه ایران است، نماد سرزمین ایران و کوهستان های کشور نیز هست اما امروزه با لطمه های زیست محیطی گوناگونی دست و پنجه نرم می کند.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، دماوند مدت هاست گرفتار تخریب های انسانی شده است. امروزه لطمه ها و بحران های مختلفی دماوند را تهدید می کند و نیازمند توجه جدی تری است.
اولین و مهم ترین لطمه به آبخیزهای کشور است. چرای بی رویه دام و معدن کاوی نیز معضل بسیارجدی و پیچیده ای را برای کوه ها و منابع آبی کشور به وجود آورده است. خاصیت نگهداری آب در کوهستان ها باتوجه به این موارد مبتلا به اختلال شده یا از بین رفته است.
یکی از مشکلاتی که دماوند در این چند سال با آن دست و پنجه نرم می کرد، وقف قسمتی از کوه دماوند بود اما به جهت پیگیری های مردمی و بازخورد مطالب نوشته شده در فضای عمومی با دستور قضایی و پیگیری نهادهای مرتبط این تهدید برطرف شد و بنظر می رسد سند وقفی ابطال شد و بنابر اعلام رسمی سند آن به نام سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری شده است. دماوند و خیلی از کوه های ایران قابلیت چنین استفاده ای برای وقف قسمتی از زمین شان را ندارند چونکه بر دامنه های پر شیب به هیچ عنوان نباید به نظام طبیعی کوهستان صدمه زد. این تغییر کاربری در محیط کوهستانی موجب از بین بردن پوشش گیاهی می شود که طی هزاران سال جهت حفظ خاک و ارتباط موجود بین فضای خاص کوهستانی با گیاهان به وجود آمده است. در این حالت نخستین آسیب، عدم جذب آب است.
از دیگر لطمه های موجود می توان به معدن کاوی در دماوند اشاره نمود. دماوند دارای پنج معدن بزرگ بود که تعطیل شدند اما با آنکه اثرات مخرب معدن کاوی کاهش پیدا کرده همچنان این معادن به عنوان یک تهدید وجود دارند. بهره برداری سطحی نیز مانند معدن کاوی «موریانه وار» است و بصورت آهسته موجب لطمه به کوهستان می شود در حقیقت لطمه معدن بصورت آشکار است و بهره برداری سطحی بصورت نامحسوس موجب خرابی ناگهانی خواهد شد.
مجموعه لطمه رسانی های نامحسوس در زمینه دماوند وجود دارد. ازجمله چرای بی رویه دام به تعداد بیش از ظرفیت مراتع از این موارد است. چرای سریع در اوایل فروردین که برف روی زمین دیده می شود در کوهپایه ها بسیار زیاد انجام می شود و چرای دیرهنگام در پاییز که دام دیر از مرتع خارج می شوند؛ به عبارتی زمین فرصت زایش ندارد و بدین جهت بیشتر گیاهان مرغوب علوفه ای در آستانه انقراض هستند یا از بین رفته اند.
از جمله لطمه هایی که بر اثر مداخلات انسانی وارد می شود، برداشت دامداران از انواع گیاهان گون و گیاهانی که شاخه و قسمت های چوبی دارند برای تامین سوخت بمنظور پختن غذا و آماده سازی چای است. این مساله بسیار قابل تامل است چونکه در کشوری که سرشار از منابع نفت و گاز است، هنوز سیستمی تعبیه نشده است که دامداران برای سوخت و مصرف شخصی از گیاهان باارزش مراتع بهره برداری نکنند.
کوهنوردی نیز برعکس چیزی که مردم گمان می کنند موجب لطمه های جدی بی شماری به کوه ها و کوهستان ها می شود. بدین جهت نیازمند ضوابط و قوانینی است. کوهنوردی در دماوند بصورت متراکمی انجام می شود. هم اکنون کوهنوردی در گروههای بسیار بزرگ انجام می شود. در تابستان ها گاهی تا چند هزار نفر در یک روز در دامنه های دماوند مستقر می شوند. صعود در فصل مناسب، تعیین تعداد کوهنوردان برای صعود در هر مسیر، خودداری از افزایش مسیرهای کوهنوردی و ضرورت صعود از راه های پاکوب، خودداری از ایجاد راه فرعی، موظف و مکلف بودن افراد به برگرداندن زباله های تولیدشده و چگونگی مدیریت فضولات از مواردی است که نیازمند تدوین و اعمال ضوابطی است. دستورالعمل خاص و مشخصی درباره هیچ یک از این موارد نداریم و اعمال مقرراتی نیز صورت نمی گیرد. برخی کوهنوردان نیز نسبت به این مسائل کم توجه یا بی توجه هستند.
با توجه به اهمیت کوه دماوند لازم است مردم و مسئولان بیش از پیش در حفظ ارزش های زیست محیطی این منطقه زیبا و منحصربه فرد بکوشند.
منبع: گل سپید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب