به مناسبت روز جهانی حفاظت از لایه اُزن تاكید شد
حال سپر ازنی زمین خوب است
گل سپید: هر ساله در تاریخ 16 سپتامبر، روز جهانی ˮحفاظت از لایه ازنˮ گرامی داشته می شود.
به گزارش گل سپید به نقل از ایسنا، لایه ازن تنها چیزی است که بین موجودات روی کره زمین و اشعه فرابنفش وجود دارد.
همانطور که سازمان ملل می گوید، اگر می توانستیم کل لایه ازن را روی سطح مسطح آب های جهای پهن نماییم، کل ضخامت آن تنها حدود سه میلیمتر می شد و این همان چیزی است که از ما در مقابل تشعشعات مضر فرابنفش محافظت می کند.
دهه هاست که می دانیم لایه ازن در معرض خطر است و نیاز به حفاظت دارد. سازمان ملل به مدت سه دهه بوسیله معاهدات بین المللی مانند "پیمان مونترال" در ارتباط با موادی که لایه ازن را تخریب می کنند، بمنظور ترمیم آن تلاش نموده است.
به گزارش دویچه وله و بگفته هواشناسان اداره ملی اقیانوسی و جوی مستقر در ایالات متحده، در اوایل سال جاری میلادی (۲۰۲۲)، مقدار مواد از بین برنده ازن در استراتوسفر زمین با کاهش ۵۰ درصدی به سطحی رسید که آخرین بار پیش از این که سوراخ ازن مشکل ساز شود، مشاهده شده بود؛ با این وجود تا ترمیم کامل آن راه درازی در پیش است.
لایه ازن چیست؟
لایه ازون لایه ای است در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین (که بسته به شرایط فصلی و آب وهوایی ضخامت آن تغییر می کند) به ضخامت ۳۰۰ دابسون معادل با سه میلی متر در لایه استراتوسفر جو زمین، با غلظت بالایی از مولکول ازن (O۳) که در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیکدان فرانسوی به اسامی "شارل فابری" و "آنری بویسون" کشف شد. این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، سبب ادامه زندگی بر روی کره زمین می شود.
لایه ازن پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آنها را به شکل پرتوهای فروسرخ درمی آورد و به سطح زمین می فرستد. ازن همین طور بر اثر واکنش های شیمیایی بین آلاینده های هوا و سایر انتشارات در جو پایین تر زمین یعنی تروپوسفر ایجاد می شود. در حالی که ازن یک سپر محافظ در استراتوسفر برای ما فراهم می آورد، تماس مستقیم در تروپوسفر می تواند برای گیاهان، حیوانات و انسان مضر باشد.
چرا اشعه فرابنفش (UV) برای ما مضر است؟
اغلب گفته می شود که ما به لایه ازن بمنظور جلوگیری از اشعه فرابنفش نیاز داریم. می دانیم که اشعه های خورشید قدرت استریل کردن اشیا را دارند و این می تواند خاصیت خوبی باشد اما واقعیت مهم این است که اشعه فرابنفش می تواند موجب مرگ شود.
چه چیزی موجب تخریب لایه ازن می شود؟
تا حد زیادی، انسان ها بوسیله استفاده از "مواد تخریب کننده ازن" (ODSs) موجب تخریب آن می شوند. گازهایی مانند کلروفلوئوروکربن ها (CFCs)، هالون ها، CH۳CCl۳ (متیل کلروفرم)، CCI۴ (تتراکلرید کربن)، هیدروکلرو فلوئوروکربن ها (HCFCs) و متیل برومید لایه ازن را تخریب می کنند. این مواد را می توان در یخچال ها، دستگاه های تهویه، آئروسل، حلال ها و آفت کش ها یافت.
آیا لایه ازن واقعا سوراخ است؟
پاسخ این سوال "خیر" است. از این پدیده که اغلب به آن سوراخ لایه ازون گفته می شود همین طور می توان به عنوان "رقیق شدن چشمگیر" ازون یاد کرد که در بهار در نیمکره جنوبی (اوت-اکتبر) ظاهر می شود. در نیمکره شمالی نیز حفره های کوچک و سایر تغییرات وجود دارد.
آیا لایه ازن بطور کامل ترمیم می شود؟
دانشمندان اظهار کرده اند که آینده لایه ازن خوب به نظر می آید. اگر به اهداف تعیین شده در معاهدات بین المللی پایبند باشیم، ممکنست طی ۵۰ سال آینده - زمانی بین سالهای ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۵ - به سطوح پیش از سال ۱۹۸۰ میلادی بازگردد. به عنوان مثال، کنوانسیون وین و پیمان مونترال، نخستین معاهدات در تاریخ سازمان ملل بودند که در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۹ به تصویب جهانی رسیدند.
منبع: golesepid.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب